Dunskey Castle

Pięknie położony, na stromych klifach nad zatoką Port of Spittal, Dunskey Castle został wybudowany na początku XVI wieku.
Od strony lądu zamek chroniła wykuta w skale, szeroka na 15 metrów i głęboka na 2.5 metrów, fosa. W tej sytuacji jedyny dostęp do niego był możliwy dzięki widocznej w jej centralnej części wąskiej grobli.
Najstarszą zachowaną częścią zamku stanowi, położona od północno – wschodniej strony, masywna mieszkalno – obronna wieża. Budynek ten został ulokowany na planie litery „L”. Jego główny blok posiada wymiary 14 na 8.2 metrów. Z kolei, przystające do niego od południowej strony skrzydło mierzy 6 na 3.9 metrów. Szerokość zewnętrznych ścian całego budynku wynosi natomiast 1.5 metra.
Jedyne wejście do jego wnętrza prowadzi z poziomu dziedzińca, poprzez ulokowaną na styku obydwu bloków, kwadratową w planie wieżyczkę schodową. Tuż ponad nim wciąż można dostrzec trzy wnęki po oryginalnych panelach herbowych.
Na parterze wieży ulokowane zostały liczne piwnice z kolebkowymi sklepieniami. Pomiędzy nimi poprowadzony został dodatkowo szeroki na 1 metr pasaż. Największe z tych pomieszczeń, położone w północno – wschodnim rogu wieży, zostało połączone osadzonymi w grubości muru schodami z położonym powyżej hallem. Na tej podstawie możemy przyjąć, że przechowywane było w nim wino. Z kolei spiżarnia położona od zachodniej strony jest jedyną, do której wejście prowadzi z zewnątrz, od strony dziedzińca. Przedzielone wewnętrznymi ścianami pomieszczenia w skrzydle południowym są niezwykle wąskie i długie. Dodatkowo środkowe z nich wyposażone jest w okienko serwisowe. Jest to o tyle ciekawe, że zarówno w samej wieży, jak i wybudowanym w późniejszym okresie od zachodniej strony kolejnym skrzydle gospodarczo – mieszkalnym, brak jest jakichkolwiek śladów pomieszczenia mogącego oryginalnie służyć jako kuchnia.
Dostęp do górnych partii wieży był możliwy za pomocą wspomnianej wcześniej wieżyczki schodowej. Na pierwszym piętrze głównego bloku wieży znajdował się zatem hall. Ta obszerna i oryginalnie bogato zdobiona komnata posiada wymiary 11.2 na 5.1 metrów. Sporych rozmiarów kominek, o szerokości 4.3 metrów i głębokości około 0.8 metra został osadzony w ścianie południowej. Dostęp dziennego światła zapewniały tutaj natomiast trzy duże okna. Dwa z nich skierowane są w stronę północną (lądu). Ostatnie dawało natomiast widok na morze od strony wschodniej. Prywatna komnata położona w skrzydle południowym posiada wymiary 4.2 na 4.2 metrów. Podobnie do hallu posiada trzy okna, z których dwa skierowane są w stronę południową, a jedno w stronę wschodnią. Jej niewielki kominek osadzony jest z kolei w ścianie północnej.
Powyżej na dwóch kolejnych piętrach mieściły się prywatne komnaty lorda i jego najbliższej rodziny.
Dwuspadowy dach wieży dodatkowo od strony lądu zdobiły dwie okrągłe, narożne bartyzany.
Na początku XVII wieku od zachodniej strony wieży zostało wybudowane nowe skrzydło gospodarczo – mieszkalne. Pomiędzy nim, a wieżą ulokowane zostało także nowe, łukowate wejście do zamku. Faktycznie stało się ono też jedynym otworem w parterowej, północnej części, mierzącego od tej pory 30 metrów długości, zamku. Mierzący około 2.7 metrów szerokości pasaż wejścia oryginalnie chroniony był masywnymi drewnianymi drzwiami. Ich dodatkowym wzmocnieniem była boczna, osadzona w grubości muru, zasuwa. Co może wydawać się ciekawe pasaż wyposażony jest także w kamienną ławkę oraz dwie boczne stróżówki.
Dwa parterowe pomieszczenia skrzydła zachodniego, podobnie jak to miało miejsce w wieży, zostały rozdzielone centralnym pasażem. O ile jednak położona od wschodniej strony spiżarnia posiada nie tylko wejście, ale i niewielkie okienko skierowane w stronę południową, to spiżarnia zachodnia wyposażona jest jedynie w prowadzące z pasażu wąskie wejście. Tym samym pomieszczenie to było faktycznie stale pogrążone w głębokich ciemnościach.
Na pierwszym piętrze tego skrzydła znajduje się z kolei pojedyncza komnata o wymiarach 14.3 na 3.2 metrów. Pomieszczenie to posiada, aż 6 dużych okien. Trzy z nich skierowane są w stronę lądu (w kierunku północnym), jedno w stronę zachodnią oraz dwa kolejne w stronę południową. Wyposażone jest także w jeden, raczej niewielki kominek osadzony w ścianie wschodniej. Sala ta najprawdopodobniej pełniła funkcję nowego hallu.
Kolejne skrzydło zamku, mieszczące zapewne kuchnię i piekarnię, położone było od południowej strony wieży. Niestety do dnia dzisiejszego zachowały się tylko fundamenty, co praktycznie uniemożliwia ustalenie jego oryginalnego wyglądu.
Dodatkowo, od południowej strony, na samej krawędzi klifów zachowały się także relikty niewielkiej kwadratowej w planie konstrukcji (o wymiarach 7 na 7 metrów). Wydaje się, że stanowiła on rodzaj wieżyczki strażniczej. Nie jest także wykluczone, że reszta tego skalnego cypla o wymiarach 36.5 na 30 metrów była oryginalnie otoczona kurtynowym murem o wysokości około 3.8 metrów.

Historia Dunskey Castle

 
 
Miejsce na którym został wybudowany zamek Dunskey było wykorzystywane już znacznie wcześniej. Najstarsza zachowana wzmianka o istniejącej tutaj warowni pochodzi z roku 1330. W roku 1489 została ona jednak doszczętnie spalona przez sir Alexandra M’Culloch’a of Myrtoun, Laird Garthland. Miało to był zemstą za zabójstwo Dionysios’a of Hamilton, jakiego dopuścił się ówczesny właściciel Dunskey – William Adair of Kinhilt. Także William Adair miał być budowniczym nowego zamku, około roku 1510. Według innej wersji „nowy” Dunskey został wybudowany przez Ninan’a Adair of Kinhilt. W tym czasie w zamku miał być także więziony przełożony opactwa Soulseat. Następnie przymuszony torturami miał zrzec się części ziem wspomnianego opactwa na rzecz rodziny Adairs.
W roku 1620 zamek został wykupiony przez sir Hugh’a Montgomery, 1-ego wicehrabiego Montgomery (ur. ok. 1560 – zm. 1636). On też był odpowiedzialny za rozbudowę Dunskey o nowe, zachodnie skrzydło. Kolejnym jego właścicielem został w roku 1648 John Blair (zm. po 1667), pastor Portpatrick.
Według relacji zawartej w dziele „Historia Galloway” autorstwa Andrew Symson’a (ok. 1638 – 1712, Andrew Simson), Dunskey Castle był już całkowicie zrujnowany w roku 1684.

Dunskey Castle można podziwiać (tylko z zewnątrz) o każdej rozsądnej porze.