Lordscairnie Castle

Zamek Lordscairnie został wybudowany w drugiej połowie XV wieku.
Jego główny, prostokątny w planie budynek posiada wymiary 16.8 na 10.4 metrów. W XVI wieku, do jego północno – zachodniego narożnika została dobudowana także wysoka wieża schodowa, (o wymiarach 4 na 3 metry). Szerokość ścian całej budowli dochodzi natomiast do około 1.8 metra.
Dostęp do wnętrza wieży prowadzi z poziomu dziedzińca przez wieżę schodową (od strony północno – wschodniej). Oryginalne wejście ulokowane było jednak na pierwszym piętrze budynku (w ścianie północnej, blisko narożnika północno – zachodniego). W tej sytuacji, do tego poziomu doprowadzone były łatwe do usunięcia w przypadku zagrożenia drewniane schody.
Ochronę nowego wejścia pełniły natomiast masywne drzwi zewnętrzne oraz żelazna, kuta krata wewnętrzna. Dodatkowo, u samego szczytu wieży schodowej został umieszczony machikuł.
Na parterze głównego bloku mieściły się pomieszczenia gospodarcze: kuchnia oraz spiżarnie. Wszystkie one były też tradycyjnie przykryte kolebkowymi sklepieniami. Te, niestety nie zachowały się do czasów współczesnych. Obecnie ta część wieży jest ponadto w większości zasypana gruzem i ziemią. Widoczne łukowate przejścia w ścianach północnej i południowej zostały przebite w XVIII wieku, kiedy ruiny były wykorzystywane przez pracowników pobliskiej farmy.
Na pierwszym piętrze mieścił się hall, najbardziej reprezentacyjne pomieszczenie zamku o wymiarach 12.8 na 6.4 metrów. Komnata ta wyposażona jest w aż  5 okien. O ile w większości, od zewnętrznej strony przyjmowały one formę raczej niewielkich prostokątów, to od wewnątrz wyposażone były już w sporych rozmiarów wnęki z łukowatymi nadprożami. Dwa z nich osadzone są w ścianie zachodniej. Kolejne dwa ulokowane w ścianie południowej jednocześnie flankują też dość duży kominek. Ostatnie z tych okien (najlepiej też zachowane) znajduje się w ścianie północnej, przylegając do północno – wschodniego narożnika komnaty.
Powyżej, na dwóch kolejnych piętrach mieściły się prywatne komnaty lorda i jego najbliższej rodziny. Niestety ta część zamku jest już w znacznym stopniu zniszczona. Dodatkowe pomieszczenia mieszkalne, przeznaczone najprawdopodobniej do użytku służby mogły się znajdować także na poddaszu. Ten z kolei, otoczony był chodnikiem straży oraz kamiennym parapetem. Górne narożniki wieży zdobiły też oryginalnie okrągłe, najprawdopodobniej otwarte bartyzany. Niewielkie ich pozostałości są widoczne na narożnikach południowo – zachodnim i południowo – wschodnim głównego bloku.
Integralną częścią zamku był ponadto masywny mur obronny. Jego jedyną pozostałością jest obecnie, ulokowana na północny – wschód od głównego budynku, okrągła wieżyczka. Posiada ona około 2 metrów średnicy i 4 metrów wysokości. Wydaje się, że była ona też jedną z dwóch bliźniaczych wieżyczek tworzących właściwy budynek bramny. W jej ścianach zostały osadzone paszczowe, jak i okrągłe, pistoletowe otwory strzelnicze. Tym samym można bezpiecznie założyć, że powstała ona już po roku 1550.
Wokół zamkowego dziedzińca ulokowane były także liczne budynki gospodarcze, m.in. stajnia, kuźnia czy piekarnia.
Dodatkową ochronę całego kompleksu stanowiła też szeroka fosa.

Historia Lordscairnie Castle

Zamek Lordscairnie został wybudowany w miejscu znacznie starszej osady.
W trakcie przeprowadzonych w tym miejscu (w roku 2000) badań archeologicznych, udało się odkryć ślady ludzkiej aktywności z okresu poprzedzającego nawet epokę żelaza. Niestety dokładny wygląd ani nawet charakter tej budowli nie jest nam znany.
Następnie, w okresie wczesnego Średniowiecza jej miejsce zajęła raczej prymitywna, drewniano – ziemna warownia. Pierwotnie otoczona była ona tzw. „starszą” lub „mniejszą” fosą. W momencie rozbudowy tego kompleksu została ona jednak zasypana, a w jej miejsce powstała obejmująca też znacznie większy obszar, tzw. „większa” lub „nowa” fosa. Ta, od zewnętrznej strony została dodatkowo osłonięta wysokim nasypem. Z czasem także ten stał się bazą dla masywnej palisady. Warownia ta stanowiła najprawdopodobniej główną siedzibę rodu Lindsay.
W roku 1355, sir Alexander Lindsay of Glenesk (ur. ok. 1329 – zm. 1381) nadał część ziem Cairnie (w przyszłości Lordscairnie) na rzecz opactwa Lindores. Nie jest wykluczone, że dar ten stanowił pewnego rodzaju pokutę za religijne przewinienia.
Jego potomek – sir Alexander Lindsay, 4-ty hrabia Crawford (zm. 1453), zwany też „hrabią Tygrysem”, doczekał się dwóch synów: Davida Lindsay (1440 – 1495), który z czasem (we wrześniu 1543 roku), po ojcu odziedziczył też godność 5-ego hrabiego Crawford oraz Alexandra Lindsay of Auchtermonzie (ok. 1443 – 1517). Cairnie stanowiła też część tytularnej posiadłości Alexandra – Auchtermonzie (lub Auchtermoonzie). Jako młodszy syn sir Alexandra, z niewielkimi wydawałoby się szansami na przejęcie po nim tytułu hrabiowskiego, młodszy Alexander z radością objął w posiadanie ziemie w regionie Fife. Tam, w miejscu starszej, rodzinnej warowni, najprawdopodobniej na przełomie lat 1495 i 1500 wybudował własną rezydencję – Lordscairnie Castle. Jego brat – David, od roku 1543 noszący już godność 5-ego hrabiego Crawford, podobnie jak ojciec doczekał się dwóch synów: Alexandra (zm. 1489) i Johna (zm. 1513). Starszy z nich – Alexander, Panicz Crawford około roku 1480 poślubił Lady Janet Gordon (zm. po 1535), córkę sir George’a Gordona, 2-ego hrabiego Huntly (przed 1455 – 1501). Dnia 16 września 1489 roku, podczas pobytu w Inverness Alexander zmarł „uduszony we własnym łóżku… nie bez wiedzy żony”. Z uwagi, że nie doczekał się też żadnego potomstwa, tytuł hrabiego Crawford, już po śmierci sir Davida, 5-ego hrabiego w roku 1495, przypadł młodszemu z braci – Johnowi. Co ciekawe, w tym czasie na nim i jego szwagierce Lady Janet, wciąż ciążył zarzut bezpośredniego udziału w śmierci Alexandra. Cała sprawa uległa jednak zapomnieniu z uwagi na śmierć Johna w roku 1513, kiedy wraz z samym królem Jamesem IV (1473 – 1513) i większością szkockiej szlachty zginął podczas bitwy pod Flodden (9 września). W związku, że i on sam nie doczekał się potomstwa tytuł 7-ego hrabiego Crawford przeszedł na nikogo innego, jak… Alexandra Lindsay of Auchtermonzie. Niespodziewany awans wymusił też na nim opuszczenie ulubionej rezydencji w Lordscairnie i przeniesienie się do głównej siedziby rodu Lindsay – Finavon Castle. Tam też, w maju 1517 roku Alexander zmarł.
Jego syn – sir David Lindsay (zm. 1542), 8-my hrabia Crawford w roku 1537 został w Finavon uwięziony przez własnego syna – Alexandra Lindsay, Panicza Crawford (zm. 1542). W konsekwencji Alexander, zwany też „Niegodziwym Paniczem” został przez sir Davida wydziedziczony. Tytuł 9-ego hrabiego Crawford przeszedł wówczas na jego krewnego – sir Davida Lindsay of Edzell (przed 1513 – 1558). Alexander, Panicz Crawford około dnia 5 lipca 1542 roku został zabity w ulicznej burdzie przez szewca z miasta Dundee.
Lordscairnie Castle został ostatecznie porzucony jako lordowska rezydencja w XVII wieku. Przez pewien czas, po abolicji Kościóła Szkockiego w roku 1689, hallu zamku wykorzystywany był przez członków kongregacji episkopalnej.
Zgodnie z relacją słynnego szkockiego reformatora religijnego w roku 1542, w Lordscairnie, w drodze powrotnej z bitwy pod Solway Moss (24 listopada) do pałacu Falkland, zatrzymał się król James V (1512 – 1542). Niedługo później, dnia 14 grudnia, już podczas pobytu we wspomnianym Falklad, król zmarł.

Według miejscowej legendy w pobliżu zamku zakopany jest wielki skarb.
Lordscairnie ma być też nawiedzony przez ducha sir Alexandra, 4-ego hrabiego Crawford, który tuż przed samym Nowym Rokiem miał w nim grać z diabłem w karty. Za karę hrabia ma grać w nie, aż do Sądu Ostatecznego.