Ardstinchar Castle

 
Ardstinchar Castle został wybudowany w połowie XV wieku.
Jego główna, oryginalnie trzykondygnacyjna wieża została ulokowana na planie prostokąta o wymiarach 8.7 na 6 metrów. Szerokość murów tej budowli dochodzi do 1.1 metra. Zachowany fragment wznosi się obecnie na wysokość około 15 metrów. Komnaty na pierwszym i drugim piętrze posiadały kolebkowe sklepienia. Co może się wydawać interesujące położone były one względem siebie prostopadle.
W drugiej połowie XV wieku budowla ta została podniesiona o kolejne piętro. U szczytu jej zachodniej elewacji widoczny jest niewielki fragment konsol, podtrzymujących niegdyś kamienny parapet. Do podstawy tej samej ściany (w pobliżu południowego narożnika wieży) oryginalnie przylegała również wąska poterna.
Druga, nieco też mniejsza wieża znajdowała się w centralnej części zachodniego odcinka kurtynowego muru. Niestety, z uwagi na jej znaczny stopień zniszczenia, nie ma obecnie żadnej możliwości ustalenia jej oryginalnych wymiarów.
Zamkowy dziedziniec został ulokowany na planie nieregularnego czworoboku o powierzchni około 35 metrów kwadratowych. Otaczający go kurtynowy mur posiadał szerokość od 1 do 1.6 metra. W pobliżu jego północno – wschodniego narożnika znajdowała się także główna brama wjazdowa.
Dodatkową ochronę zamku stanowiła wykuta w skale fosa o szerokości około 7 metrów i głębokości około 0.6 metra oraz zewnętrzny nasyp o oryginalnej wysokości około 3 metrów. Szaniec ten otaczał zamek od strony północnej i wschodniej. Wokół dziedzińca rozmieszczone były ponadto liczne budynki gospodarcze, między innymi: stajnia, browar, piekarnia. Z pewnością znajdowała się tutaj także niewielka kaplica.

 
Historia Ardstinchar Castle

 

Posiadłość Ardstinchar oryginalnie należała do rodu Kennedy.
Zamek, około roku 1450 wybudował Hugh (Hew) Kennedy z linii Kennedy of Dunure. Najprawdopodobniej był on jednym z młodszych synów sir Gilberta Kennedy de Dunure (ur. 1365 – zm. 1408).
Urodzony po roku 1380 Hugh, w swych wczesnych latach wstąpił do zakonu Dominikanów w Ayr. Po złożeniu ślubów kapłańskich opuścił jednak zakon i wstąpił na służbę do sir Johna Stewarta, hrabiego Buchan (ok. 1381 – 1424). Razem z nim udał się następnie do Francji, gdzie wziął czynny udział w licznych wojennych epizodach Wojny Stuletniej (1337 – 1453, konflikt francusko – angielski). Znany powszechnie jako „mnich Hew” walczył między innymi w bitwach pod Bauge (21 kwietnia 1421 roku), pod Cravant (31 lipca 1423 roku) czy pod Verneuil (dnia 17 sierpnia 1424 roku). Podczas tej ostatniej bitwy, zakończonej kompletną klęską wojsk francusko – szkockich, zginęli między innymi sam hrabia Buchan, John VIII – hrabia Harcourt i Aumale (1396 – 1424) oraz sir Archibald Douglas, 4-ty hrabia Douglas (1372 – 1424). Wraz z nimi poległa też większa część blisko 6 tysięcznego oddziału Szkotów. Ocalały z pogromu Hugh Kennedy służył następnie pod Jeanem de Dunois, hrabią Dunois (1402 – 1468) i Etiennem de Vignoles, zwanym La Hire (1390 – 1443) między innymi podczas oblężenia Montargis w roku 1427. W październiku 1428 roku po raz pierwszy spotkał też Joannę d’Arc (ok. 1412 – 1431). U jej boku wziął udział w oblężeniu Orleanu (1428 – 1429) i podczas całej kampanii w dolinie rzeki Loary w roku 1429 roku (czyli bitwach pod Jargeau (11 – 12 czerwca), pod Meung-sur-Loire (15 czerwca), pod Beugency (16 – 17 czerwca) i wreszcie pod Patay (18 czerwca)). Następnie Kennedy towarzyszył 8-emu Delfinowi Francji – księciu Charlesowi (1403 – 1461) w drodze na jego koronację do Rheims (17 lipca 1429). Miesiąc później Hugh, na czele 800-osobowego oddziału zdobył twierdzę Lagny-sur-Marne. Pozostała ona pod jego rozkazami przez kilka następnych lat. Do końca pozostał też wierny Joannie d’Arc (spalonej na stosie dnia 30 maja 1431 roku). W roku 1432 bronił Lagny przed wojskami Johna of Lancaster, 1-ego księcia Bedford (1389 – 1435). Trzy lata później, w roku 1435, jako francuski ambasador został wysłany do Szkocji. Następnie, w roku 1436 towarzyszył on Małgorzacie, księżnej Szkocji (1424 – 1445), córce króla Jamesa I (1394 – 1437) w jej podróży do Francji, celem poślubienia księcia Louisa, 9-ego Delfina (1423 – 1483). Zawarte przez nich, dnia 25 czerwca 1436 małżeństwo nie należało jednak do najszczęśliwszych. Margaret zmarła bezpotomnie, w wieku zaledwie 20 lat, dnia 16 sierpnia 1445 roku.
Hugh Kennedy, hojnie nagrodzony przez króla Charlesa VII, powrócił do Szkocji około roku 1450. Za przywiezione z Francji pieniądze kupił następnie posiadłość Ardstinchar i wybudował na niej zamek. Ulokowana na skalistym wzgórzu warownia miała przede wszystkim za zadanie kontrolę ważnej przeprawy przez rzekę Stinchar oraz zabezpieczała południowe wejście do hrabstwa Carrick, zarówno od strony zatoki Ballantrae jak i doliny Stinchar. W późniejszych latach Hugh Kennedy sprawował między innymi funkcję Skarbnika Glasgow i Archidiakona katedry St Andrews. Do końca życia, otaczany powszechnym szacunkiem służył też radą obojgu monarchom Szkocji i Francji. Hugh Kennedy zmarł około roku 1454. Po jego bezpotomnej śmierci zamek przeszedł na własność jego brata – Thomasa Kennedy of Bargany.
Ardstinchar pozostał w rękach potomków Thomasa, przynajmniej do XVIII wieku. W roku 1563 w zamku zatrzymała się także królowa Szkocji – Maria Stuart (1542 – 1587).
Pod koniec XVI wieku pomiędzy sir Gilbertem Kennedy, 16-tym lairdem Bargany and Ardstinchar (1576 – 1601) i sir Johnem Kennedy, 5-tym hrabią Casillis (1575 – 1615) doszło do poważnego zatargu. Powodem tego tragicznie zakończonego sporu były wzajemne roszczenia obydwu kuzynów do prawnej zwierzchności nad ziemiami opactwa Crossraguel. Dnia 11 grudnia roku 1601 wracający z Ayr do Ardstinchar, Gilbert wraz ze swoimi blisko 80-cioma podkomendnymi zostali zaatakowani w Pennyglen, w pobliżu miejscowości Maybole, przez hrabiego Casillis i jego ponad 200-osobowy oddział (wliczając w to 20 muszkieterów). Podczas stoczonej w śnieżnej zamieci potyczki Gilbert został poważnie ranny i zabrany z powrotem do Ayr. Tam też wkrótce zmarł i został pochowany w ołowianej trumnie w kościele św. Jana (St John’s Church).
Cztery lata później, w pobliżu Londynu zmarła także wdowa po nim – Janet Stewart, Lady Bargany (zm. 1605). Po sprowadzeniu ciała Janet do Szkocji początkowo pochowano je u boku męża w Ayr. Wkrótce jednak najbliżsi krewni zmarłych postanowili przenieść obydwa ciała do wybudowanego w latach 1602 – 1605 rodzinnego grobowca przy parafialnym kościele w Ballantrae. Ich powtórny pochówek dnia 15 września 1605 roku przerodził się w wielką manifestację. Zgodnie z zachowaną relacją w orszaku pogrzebowym uczestniczyło po kilku hrabiów, lordów i baronów oraz około 1000 przedstawicieli mniejszej szlachty wraz ze służbą. Na czele pochodu natomiast kroczył siostrzeniec Gilberta – James Muir of Auchindrain. Na niesionym przez niego sztandarze widniał napis: „Osądź i pomścij moją sprawę, o Panie!”. Dodatkowo prezentowano wówczas także pośmiertny portret zamordowanego lairda z wyszczególnieniem odniesionych przez niego ran.
Wspomniany kościół został kompletnie zburzony na początku XIX wieku. Mauzoleum z przepięknym grobowcem Gilberta Kennedy szczęśliwie zachowało się do dnia dzisiejszego. W latach 1956 i 1995 poddano je także gruntownej renowacji.
Zamek Ardstinchar został ostatecznie opuszczony najprawdopodobniej w pierwszej połowie XVIII wieku. Około roku 1770 jego większa część została rozebrana, a pozyskany w ten sposób materiał budowlany został wykorzystany przy konstrukcji pobliskiego mostu na rzece Stinchar.