Kildrummy Castle

 
XIII-wieczny zamek Kildrummy był niegdyś jedną z największych i najważniejszych twierdz Szkocji.
Wybudowany został on w dość oryginalnym, pentagonalnym planie o wymiarach 61 metrów (liczone wzdłuż północnej ściany zamku) na 53 metrów w środkowej części (na wysokości bocznych wież). Na każdym z jego rogów umieszczona została także masywna, okrągła wieża. Dodatkową ochronę zamku stanowiła ponadto głęboka i stroma dolina strumienia Culsh osłaniająca zamek od północno – zachodniej strony. Dostępu do pozostałej części twierdzy broniła natomiast szeroka, aż na 25 metrów i głęboka na 5 metrów fosa.
Pierwszą właściwą linię obrony zamku stanowił budynek bramy. Oryginalnie składał się on z dwóch potężnych, okrągłych wież i przystającego do nich od strony dziedzińca, prostokątnego bloku mieszczącego komnaty strażnicze. Pomiędzy wieżami i środkiem wspomnianego bloku poprowadził wąski, łukowaty pasaż wejściowy. Chociaż ta część zamku została rozebrana prawie do fundamentów, to wciąż możemy ustalić, że komnaty umieszczone na parterze obydwu wież posiadały kolebkowe sklepienia. Dodatkowo w wschodniej wieży w dobrym stanie zachowała się kamienna, jodełkowa posadzka. W chwili obecnej jest ona jednak zabezpieczona żwirem.
Wydaje się, że ten fragment zamku został wybudowany dla angielskiego króla – Edwarda I (1239 – 1307) około roku 1300. W każdym razie jest on zaaranżowany niemal w identycznym stylu, jak budynek bramny w słynnym, zbudowanym dla tego samego władcy zamku Harlech (znajdującym się w północno – zachodniej części Walii). Jedyną większą różnicą pomiędzy tymi obydwoma budynkami stanowią schody prowadzące do górnych ich partii, zajmowanych oryginalnie przez wyższych rangą służących lorda zamku. O ile w Harlech umieszczone były one w wąskich, okrągłych wieżyczkach ulokowanych na wewnętrznych rogach budynku, to w Kildrummy osadzone one zostały po obu jego stronach w oparciu o kurtynowy mur. Częściowo zachowany w zachodniej stróżówce kominek, także jest wykonany w stylu jaki można zaobserwować w wielu zamkach tzw. „żelaznego pierścienia”, którym Edward I otoczył całą Walię. Co istotniejsze jednak, także rozmiary obydwu budynków są niemal identyczne. W Harlech wynoszą one 22 na 19 metrów. W Kildrummy mierzą natomiast 21 na 18 metrów.
Widoczne w przedniej części budynku bramnego fragmenty barbakanu pochodzą najprawdopodobniej z XV wieku. Kluczową jego część stanowił zwodzony most, przerzucony nad prostokątną, obmurowaną jamą. Wydaje się, że w połowie tej specyficznej fosy umieszczony był także kamienny filar, na którym opierał się wspomniany, drewniany most (oczywiście w momencie jego opuszczenia).
Ulokowane w północno – zachodnim rogu budynku schody prowadziły natomiast do górnego pomieszczenia w którym umieszczony był dźwig zawiadujący pracą tego mostu.
Z kolei wąskie przejście, położone od wschodniej strony barbakanu dawało dostęp do właściwego budynku bramnego. W tej sytuacji, w czasach względnego spokoju nie trzeba było nieustannie podnosić i opuszczać samego mostu.
Podczas prac archeologicznych, przeprowadzonych w tej części zamku w roku 1925, na posadzce wschodniej wieży znaleziono szkielety dwóch mężczyzn. Jeden z nich został z pewnością ścięty, drugi natomiast miał zmiażdżoną czaszkę.
Dwie mniejsze wieże, ulokowane we wschodniej i zachodniej części kurtynowego muru, w XV wieku były znane pod nazwami: „The Burges Tower” oraz „Maldis Tower” (inne nazwy to: „Brux” i „Maule”). Chociaż na planach zamku z początków XX wieku wieża południowo – zachodnia nosi nazwę „Maule Tower”, a przeciwległa „Brux Tower” to faktycznie nie jest jednak wiadomym, która z nich naprawdę kryła się pod którą nazwą, ani tym bardziej skąd nazwy te się wzięły. W każdym razie, obydwie zaaranżowane były w tym samym stylu i mieściły po trzy piętra. Z uwagi, że parterowe części nie posiadały żadnych otworów skierowanych na zewnątrz, ani nie posiadały też połączenia z górnymi partiami budowli przyjmuje się, że służyły one jako spiżarnie. W późniejszym okresie w piwnicy wschodniej wieży ulokowano jednak niewielki piekarnik.
Dostęp do wyższych części obydwu wież prowadził przez spiralne schody położone od ich północnej strony. Pomieszczenia na pierwszym piętrze służyły zapewne jako hole i wyposażone były w niewielkie latryny. W ich ścianach ulokowano też po trzy szczelinowe otwory strzelnicze. Na wyposażeniu komnat z drugiego piętra wież, znajdują się ponadto kominki, co z kolei wskazuje, że pełniły one funkcje typowo mieszkalne. Umieszczone na samym dole wspomnianych schodów drzwi z masywną, boczną zasuwą pozwalały na obronę tych budynków nawet w przypadku wtargnięcia nieprzyjaciela na zamkowy dziedziniec.
„The Warden’s Tower” – nazwa tej, położonej w północno – wschodniej części kompleksu, wieży wskazuje, że zamieszkiwał ją sprawujący główną pieczę nad bezpieczeństwem zamku strażnik lub konstabl. Dzięki przeprowadzonym na początku XX wieku pracom naprawczym wieża ta, stanowi najbardziej kompletną część twierdzy Kildrummy. W jej piwnicach mieściło się zapewne więzienie, do którego dostępu bronił kamienny pasaż z dwoma masywnymi drzwiami umieszczonymi na obydwu jego końcach. Sam loch był wyposażony w latrynę.
Do wyższych części wieży prowadziły natomiast osobne schody zewnętrzne. Niestety nie zachowały się one do czasów współczesnych. Podobnie, jak w dwóch wcześniej opisywanych wieżach bocznych, komnata na pierwszym piętrze wyposażona jest w trzy otwory strzelnicze. Dodatkowym elementem jest tutaj także niewielka latryna. Kolejne dwa piętra służące zapewne jako prywatne komnaty mieszkalne charakteryzowały się wysokim poziomem wykończenia. Szczególną uwagę zwracają tutaj ciekawe kominki oraz piękne, podwójne lancetowate okna.
Najpotężniejsza i dość niezwykła w swej konstrukcji wieża położona w północno – zachodniej części zamku nosi nazwę „Snow Tower”. Została ona wybudowana w XIII wieku jako główna kwatera hrabiego Mar i jego najbliższej rodziny. Pochodzenie jej nazwy („Śnieżna Wieża”) nie zostało wyjaśnione. Nazwa ta została jednak odnotowana, po raz pierwszy, w dokumentach pochodzących z XIV wieku. Konstrukcja tej wykonanej z wielkim kunsztem budowli przypomina wieże potężnej francuskiej twierdzy Coucy, wybudowanej w latach 20-tych XIII wieku przez Enguerrand’a de Coucy (ok. 1182 – 1242), którego córka Marie (ok. 1218 – 1285) została żoną króla Alexandra II (1198 – 1249). Snow Tower zawaliła się podczas gwałtownej burzy w roku 1805. Jej niewielkie, zachowane do dnia dzisiejszego fragmenty zostały zrekonstruowane około roku 1898. Z opisu sporządzonego w roku 1724 przez panów Gordona i Robertsona wiemy, że wieża posiadała aż 7 pięter, z których każde wyposażone było w kamienne sklepienie. Ściany budowli (o średnicy wynoszącej 16 metrów), w większej części posiadały szerokość około 5.5 metrów. Mimo wszystko jej komnaty były jednak wystarczająco przestronne. Dodatkowo każda z nich otoczona była korytarzem. W murach budynku zamieszone były także liczne okienka i szczelinowe otwory strzelnicze. W piwnicy wieży umieszczona została ponadto studnia. Dzięki pozostawieniu w centralnej części wszystkich kolejnych stropów niewielkiego okrągłego otworu i zamontowaniu na najwyższym piętrze prostego w obsłudze dźwigu, wiadro z wodą mogło być łatwo dostarczane na każde kolejne piętro wieży. Przeprowadzone współcześnie badania archeologiczne potwierdziły istnienie tej studni.
Umieszczony pomiędzy wieżami Warden i Snow – Wielki Hall był potężną salą bankietowo – administracyjną o wymiarach 22 na 12.5 metrów. Budynek wyposażony był w wielkie okna położone od północnej i południowej strony. Nie tylko doskonale oświetlały one całe wnętrze sali, ale też zapewniały odpowiednią wentylację. Budynek nie posiadał jednak kominków, przez co do jego ogrzania używano zapewne, rozmieszczone w różnych punktach żelazne kosze paleniskowe. Ciekawym elementem Wielkiego Hallu były też położone wzdłuż wszystkich jego wewnętrznych ścian kamienne ławki.
Główne wejście do budynku umieszczone zostało w jego południowo – wschodnim rogu. Spiralne schody ulokowane w północno – wschodnim rogu prowadziły z kolei do galerii muzykantów i dalej do „dolnej”, wschodniej części Hallu. Stół hrabiego, jego żony i towarzyszących im najważniejszych gości położony był po przeciwnej, zachodniej części sali. Schody umieszczone w południowo – zachodnim rogu budynku prowadziły do prywatnej komnaty hrabiego, w której mógł on się na przykład odpocząć od zgiełku uczty. W XVI wieku pokój ten został włączony do nowo wybudowanej Elphistone Tower.
Surowe ściany tej budowli dość mocno kontrastują z pięknymi, starannie wykończonymi murami oryginalnego zamku. Została ona wybudowana w XVI wieku przez ówczesnych właścicieli zamku – rodzinę Elphistone w typowym stylu popularnych ówcześnie w Szkocji wież mieszkalno – obronnych. W piwnicy z kolebkowym sklepieniem została zatem ulokowana spiżarnia. Kolejne piętra zajmowały natomiast hall i komnaty mieszkalne. Z tego samego okresu zdają się także pochodzić niewielkie pomieszczenia dobudowane od południowej strony Wielkiego Hallu. Wraz z ich powstaniem zasłonięte zostały okna Hallu, co może wskazywać że ten najprawdopodobniej stracił swoje przeznaczenie eleganckiej sali bankietowej.
Kaplica (o wymiarach 10.5 na 6 metrów), której trzy piękne, lancetowate okna zachowały się w jej wschodniej ścianie, ulokowana została na pierwszym piętrze obszernego budynku, położonego na wschodnim krańcu Wielkiego Hallu. Wspomniane okna oświetlały niegdyś znajdujący się po drugiej stronie pomieszczenia ołtarz. W fragmentarycznie zachowanej, północnej ścianie kaplicy wciąż można zauważyć półkę, w której przechowywane były niegdyś naczynia liturgiczne.
W parterowej części tego budynku znajdowała się natomiast kuchnia. W późniejszych latach, w środkowo – wschodniej części dziedzińca wybudowano także piekarnię wyposażoną w trzy piece – piekarniki.

Historia Kildrummy Castle

Obszar średniowiecznego hrabstwa Mar wyznaczały w głównej mierze doliny rzek Don i Dee.
Ziemie te pozostawały jednak zazwyczaj poza bezpośrednią kontrolą szkockiej Korony. Próby zmiany tego stanu rzeczy podejmowane były jednak przez kolejnych monarchów: Davida I (1083/1085 – 1153), Malcolma IV (1141 – 1165) i Williama I „Lwa” (1143 – 1214). Okazja do przejęcia kontroli nad tymi ziemiami nadarzyła się w latach 70/80-tych XII wieku wraz ze śmiercią hrabiego Morgunda (Morggan, zm. przed 1183), ostatniego z celtyckich rządców regionu Mar. W tej sytuacji król William I przekazał swojemu młodszemu bratu David’owi, hrabiemu Huntingdon (1152 – 1219) kontrolę nad ważnym regionem Garioch wraz z jego główną siedzibą zamkiem Inverurie. Tym samym, William wzmocnił znacznie swoją pozycję wokół miasta Aberdeen. W późniejszym okresie jego panowania, w wciąż zachowującym sporą niezależność hrabstwie Mar, osiedlało się jednak coraz więcej przedstawicieli znanych szkockich rodów. Wśród nich był między innymi David, syn Duncan’a II (1154 – 1202), hrabiego Fife dla którego pobudowany przez ojca zamek Strathbogie (obecnie zamek Huntly) stał się główną siedzibą. W tym czasie główna siedziba hrabiów Mar znajdowała się w imponującym Doune of Invernochty. Ta położona w odległości około 16 kilometrów od Kildrummy twierdza, po której do dnia dzisiejszego zachował się tylko ziemny nasyp wraz z głęboką fosą (tzw. gródek stożkowaty) została wybudowana najprawdopodobniej przez hrabiego Morgund’a w latach 50-tych XII wieku.
XIII wiek, był względnie spokojnym czasem, w którym kolejni szkoccy władcy umacniali swoją pozycję w kraju. Z kilkoma jednak wyjątkami. Między innymi, w latach 30-tych XIII wieku, król Alexander II (1198 – 1249) stłumił powstanie wywołane przez niezależną od Korony „ludność Moray”. Wydaje się, że właśnie w związku z tym wydarzeniem podjęto też decyzję o budowie zamku Kildrummy.
Doskonale położona pod względem strategicznym twierdza, posiadała znaczną przewagę nad pobliskim Doune of Invernochty. Nie tylko zatem pozwalała na dogodną kontrolę okolicy, ale i też co ważniejsze, niejako blokowała główne drogi prowadzące z południa kraju do północnych regionów Buchan i Moray.
Sama nazwa Kildrummy wywodzi się natomiast z wyrazu „Kindrummie” oznaczającego „początek/czoło skalnej grani”.
Chociaż data powstania zamku nie jest dokładnie ustalona to przyjmuje się, że budowa rozpoczęła się w latach 50-tych XIII wieku z inicjatywy Williama, hrabiego Mar (Uilleam, zm. 1276), nie wykluczone jednak, że i przy sporej królewskiej pomocy. Sam William, był potomkiem hrabiego Morgund’a i w tym czasie pozostawał jedną z głównych postaci szkockiej sceny politycznej, pełniąc funkcję Szambelana na dworze młodego króla Alexandra III (1241 – 1286).
Potęga Kildrummy wraz z jego strategicznym położeniem nie mogła ujść uwadze angielskiego monarchy Edwarda I (1242 – 1307) podczas tzw. I Wojny o Szkocką Niepodległość (1296 – 1328). Rzeczywiście zamek szybko stał się celem ataku angielskich wojsk. Pierwsze skuteczne oblężenie twierdzy miało miejsce w roku 1296. Edward I kolejny raz zatrzymał się w Kildrummy w październiku 1303 roku podczas drogi powrotnej z prowincji Moray. Wydaje się, że właśnie w tym czasie w zamku zostały podjęte prace nad budową nowego budynku bramnego. Odbywały się one pod nadzorem głównego architekta angielskiego króla – mistrza Jamesa of St George (Jacques de Saint-Georges d’Esperanche, ok. 1230 – 1309), pełniącego wcześniej podobną rolę na dworze Amadeusa V-ego, księcia Savoy (1249/1253 – 1323)). Wiadomym jest, że koszt podjęcia pierwszych robót w Kildrummy wyniósł 100 funtów. Wydaje się jednak, że suma końcowa była znacznie wyższa. Niestety nie zachowały się jednak żadne inne rachunki związane z prowadzeniem tej rozbudowy.
Hrabiowie Mar, pozostający w tym okresie (w rejonie Aberdeenshire) przywódcami oporu przeciwko angielskiemu najeźdźcy byli dodatkowo ściśle skoligaceni z potężnym rodem Bruce, a w szczególności z jego liderem sir Robertem Bruce (1274 – 1329), hrabią Carrick oraz przyszłym królem Szkocji. Sir Robert był zatem żonaty z Isabellą (ok. 1277 – 1296), córką hrabiego Donalda I (zm. 1297/1302), podczas gdy jego siostra Christina (ok. 1273 – 1356/1357) wyszła za syna Donalda I – Gartnait’a, przyszłego hrabiego Mar (zm. 1305). Zrozumiałe jest więc, że relacje pomiędzy obydwoma rodami wykraczały poza zwykły sojusz polityczny.
Po śmierci Gartnait’a w roku 1305, Christine i ich syn Donald (Domhall, ok. 1302 – 1332) znaleźli się pod opieką Roberta Bruce. W tym czasie jednak także sam sir Robert wypadł już z łask króla Edwarda I. Angielski monarcha powziął podejrzenia co do lojalności Bruce’a i w akcie prawnym z sierpnia 1305 roku, zwanym jako „Ordinance for the Settlement of Scotland” polecił „hrabiemu Carrick przekazanie zamku Kildrummy w ręce osoby, której winien jest posłuszeństwo (czyli samemu Edwardowi)”.
Wkrótce po koronacji na króla Szkotów (25 marca 1306 r.) Robert Bruce został zmuszony przez Anglików do wycofania się na północ kraju. Przed powzięciem powstańczej walki Bruce podjął jednak starania dla zabezpieczenia losów swojej najbliższej rodziny. Druga żona króla – Elizabeth de Burgh (ok. 1284 – 1327. Isabella of Mar zmarła 12 grudnia 1296 roku) oraz jego córka z związku z Isabellą – Marjorie (1296 – 1316) wraz z całym dworem zostały zabrane do Kildrummy. Do ich eskorty zostali wyznaczeni John of Strathbogie (przed 1264 – 1306), 9-ty hrabia Atholl oraz Neil Bruce (ok. 1279 – 1306), młodszy brat króla. Jednak nawet Kildrummy nie okazał się wystarczająco bezpiecznym miejscem dla królewskiej rodziny. Wraz z nadejściem angielskiej armii pod dowództwem syna Edwarda I – księcia Walii, Edwarda (1284 – 1327) oraz Aymer’a de Valence, 2-go hrabiego Pembroke (ok. 1275 – 1324), John of Strathbogie przewiózł królową i Marjory jeszcze dalej na północ kraju. W tym czasie Neil Bruce przygotowywał już obronę zamku przed Anglikami. Według opisu zawartego w poemacie „The Brus”, autorstwa szkockiego poety Johna Barbour (ok. 1320 – 1395), Bruce był w stanie odeprzeć każdy atak, co było tym większym wyzwaniem, że pracami oblężniczymi kierował sam Thomas de Houghton (zm. 1318), główny angielski inżynier specjalizujący się w budowie machin wojennych.
Ostatecznie zamek został zdobyty na wskutek zdrady kowala o nazwisku Osbourne. Przekupiony złotem podłożył on wówczas ogień w Wielkim Hallu, służącym w tym czasie jako magazyn zboża. Pożoga szybko objęła też resztę zamku. Neil Bruce został pojmany i przetransportowany do Berwick upon Tweed gdzie został zabity w sposób przewidziany dla zdrajców, a więc ciągnięty za koniem, powieszony i wreszcie ścięty. Zamek został natomiast częściowo rozebrany, czyniąc go bezużytecznym do powtórnego użycia przez Szkotów.
Królowa, lady Marjory oraz hrabia Atholl przebywali w tym czasie w kaplicy St Duthac w Tain, na północ od zatoki Moray. Tam też, zostali pojmani przez sympatyzującego z Anglikami – Williama II-ego, hrabiego Ross (Uilleam II, 1274 – 1323) i następnie przewiezieni do Londynu. Hrabia Atholl został powieszony dnia 7 listopada 1306 roku (na szubienicy wyższej od typowych, aż o 9 metrów. Jego głowa została następnie odcięta od tułowia i zawieszona na londyńskim moście. Reszta ciała została natomiast spalona). Z kolei królowa Elizabeth została uwięziona na dworze Burstwick w hrabstwie Yorkshire, a niespełna 12-letnia lady Marjory została umieszczona w klatce zawieszonej na murach londyńskiej Tower z zakazem odzywania się do kogokolwiek.
Z pewnością zamek, po wydarzeniach z roku 1306 został odbudowany. Niedługo później, w roku 1335 został on jednak ponownie zaatakowany, tym razem przez wojska roszczącego pretensje do tronu Edwarda Balliol’a (ok. 1283 – 1367, syna króla Johna Balliol’a (ok. 1249 – 1314)). Skuteczną obroną kierowała wówczas Christine Bruce (ok. 1273 – 1356/1357, siostra zmarłego króla Roberta). Wojska Balliola i wspierających go Anglików ostatecznie odstąpiły od oblężenia na wieść o zbliżającej się szkockiej armii pod dowództwem sir Andrew Moray’a (1298 – 1338), Regenta Szkocji i jednocześnie męża Christine. Do spotkania obydwu armii doszło pod Culblean. Pozostający w mniejszości Szkoci (1100 osób), dnia 30 listopada 1335 roku rozgromili 3 tysięczną armię stronników Balliola, dowodzoną przez Davida de Strathbogie (ok. 1309 – 1335), tytularnego III-ego hrabiego Atholl (Strathbogie poległ w bitwie). Bitwa ta, choć obecnie niezbyt rozpamiętywana, przechyliła fortunę na stronę Szkotów i pozostającego we Francji młodego króla Davida II (1324 – 1371). W tydzień po swoim powrocie do kraju (2 czerwca 1341 roku) David II odwiedził swoją ciotkę Christine w Kildrummy. Od tej pory, aż do swojego uwięzienia w roku 1346 (w bitwie przeciwko Anglikom pod Neville’s Cross, dnia 17 października) król jeszcze kilkukrotnie wizytował ją w tym zamku. Po 11 latach niewoli i śmierci Christine (1356/1357) w roku 1357 David II przekazał Kildrummy w ręce Thomasa, hrabiego Mar (ok. 1330 – 1377, wnuka Christine). Thomas pełniąc przez lata wiele zaszczytnych funkcji na szkockim dworze (m.in. Wielkiego Szambelana Szkocji) ostatecznie wypowiedział posłuszeństwo Davidowi II i przeszedł na stronę króla Anglii – Edwarda III (1312 – 1377). Efektem tego w roku 1363 szkocki monarcha zaatakował Mar’a w Kildrummy. Zdobyty zamek został następnie włączony do dóbr koronnych. Po śmierci Thomasa w roku 1377 tytuł hrabiego Mar przeszedł w ręce jego siostry Margaret (przed 1332 – 1391), a następnie siostrzenicy Isabel (ok. 1360 – 1408, córka Margaret). W związku z chorobą króla Roberta III (ok. 1337 – 1406) i całą władzą nad krajem skupioną w rękach jego brata – Roberta Stewarta, księcia Albany (1340 – 1420) ich bratanek, nieślubny syn słynnego Alexandra Stewarta (1343 – 1405, kolejny brat Roberta III) „Wilka z Badenoch” – noszący to samo imię Alexander Stewart (ok. 1375 – 1435) wykorzystał dogodną sytuację dla własnych celów. W roku 1402 zatem wpierw napadł i uwięził męża Isabel, hrabiny Mar – sir Malcolma Drummond (1351 – 1402). Przetrzymywany w ciężkich warunkach i poważnie ranny sir Malcolm wkrótce też zmarł. W tej sytuacji Alexander Stewart już w roku 1404 zaatakował i zdobył Kildrummy. Przymusił on następnie Isabel do poślubienia go, co w dalszej perspektywie zapewniło mu też tytuły hrabiego Mar i lorda Garioch. Wiadomym jest, że właśnie za czasów Alexandra w Kildrummy zatrudnieni byli murarze, co oczywiście wskazuje, że zamek był wówczas przebudowywany. Po jego bezpotomnej śmierci w roku 1435 (Isabel zmarła w roku 1408) tytuł hrabiego Mar został przejęty przez króla Jamesa I (1394 – 1437). Zamek Kildrummy wkrótce został też przekazany w ręce specjalnych królewskich namiestników. Pomiędzy latami 1438 a 1471 państwo przekazało też dużą sumę pieniędzy na jego rozbudowę. Właśnie w tym okresie mógł zostać dobudowany, od frontu budynku bramnego, wspomniany wcześniej barbakan. W roku 1507 zamek oraz spora część hrabstwa Mar (z wyłączeniem jednak tytułu hrabiowskiego) została przekazana przez króla Jamesa IV (1473 – 1513) – Alexandrowi Elphistone (1480 – 1513), 1-emu lordowi Elphistone. W roku 1530 Kildrummy został zdobyty i podpalony przez Johna Strachan of Lynturk.
Ród Elphistone utrzymał zamek, aż do roku 1626. Przez ten cały czas jego wnętrze uległo znacznej przebudowie. Główne kwatery lordowskie zostały przeniesione z Snow Tower do nowo wybudowanej wieży mieszkalnej, znanej obecnie pod nazwą Elphistone Tower. Ten, prostokątny w rzucie budynek posiadał najnowocześniejsze cechy ówczesnego szkockiego budownictwa obronno – mieszkalnego. W roku 1626 zamek został z kolei przejęty przez John’a Erskine (ok. 1558 – 1634), 18-ego hrabiego Mar (7-ma kreacja tytułu. John był, de jure, 2-gim hrabią Mar) i pozostał w rękach jego następców przez prawie całe następne stulecie. W roku 1654, podczas tzw. powstania rojalistów w Szkocji zamek został zaatakowany i zdobyty przez wojska Protektoratu Cromwella (Olivier Cromwell, 1599 – 1658) pod dowództwem majora – generała sir Thomasa Morgana, 1-ego Baroneta (1604 – 1679).
W roku 1690 w Kildrummy został zakwaterowany spory oddział Jakobitów, co w znacznym stopniu przyczyniło się do poważnych zniszczeń w zamku (ostatecznie został on podpalony przez wycofujące się wojsko).
Następnie we wrześniu 1715 roku, John Erskine (1675 – 1732), 22-ty hrabia Mar (6-ty hrabia Mar, de jure) wyruszył z Kildrummy na czele niewielkiego oddziału w stronę pobliskiego zamku Corgarff, gdzie przeprowadził dalszą rekrutację. Po dotarciu do Braemar, Erskine wywiesił na tamtejszym zamku sztandar księcia Jamesa Francisa Edwarda Stuarta (1688 – 1766), tzw. Starszego Pretendenta”. Czyn ten jest też uważany za rozpoczęcie tzw. I-ego powstania jakobickiego (1715). Nierozstrzygnięta militarnie, lecz przegrana z taktycznych względów bitwa pod Sheriffmuir stoczona dnia 17 listopada 1715 roku ostatecznie zakończyła nadzieje Jakobitów na przywrócenie tronu Wielkiej Brytanii, spadkobiercy dynastii Stewart’ów – księciu Jamesowi. John Erskine został natomiast zmuszony do ucieczki do Francji, gdzie pozostał do końca swojego życia. Tym samym funkcja zamku Kildrummy jako lordowskiej rezydencji została ostatecznie zakończona. W roku 1731 jego kolejnymi właścicielami został ród Gordons of Wardhouse.
Przez następnych, blisko 200 lat, zamek popadał w coraz to większą ruinę. Co gorsze stał się też miejscem pozyskiwania darmowego materiału budowlanego dla okolicznej ludności. W roku 1805 podczas gwałtownej burzy zawaliła się ponadto Snow Tower. Szczęśliwie, jeszcze przed tym wydarzeniem został sporządzony jej szkic, dzięki czemu znamy jej oryginalny wygląd.
W roku 1898 posiadłość Kildrummy kupił pułkownik James „Soapy” Ogston (dodatkowo właściciel fabryki mydeł), który podjął też pierwsze prace konserwatorskie zamkowych ruin. Odkryto wówczas między innymi tajemne, podziemne przejście prowadzące w stronę wspomnianej wcześniej doliny.
W roku 1951 jego siostrzenica, pani Yates wewnątrz murów kaplicy wmurowała tablicę poświęconą pamięci jej wuja i podjętych przez niego prac. W tym samym roku zamek został przekazany pod opiekę Ministerstwa Prac i Budynków Publicznych. Spadkobierca tego urzędu – organizacja Historic Scotland opiekuje się zamkiem, aż do dnia dzisiejszego.

Zamek otwarty jest dla zwiedzających tylko w okresie letnim, od 1 kwietnia do 30 września, codziennie od godziny 9.30 do 5.30. Wstęp płatny.

Więcej informacji na stronie: http://www.historic-scotland.gov.uk