Parbroath Castle

 
Jedyną pozostałością potężnego niegdyś zamku Parbroath jest niewielki fragment piwnicznej ściany z wyraźnie zaznaczonym, w jej górnej części, kolebkowym sklepieniem. Jej wymiary wynoszą obecnie około 8 metrów długości, 3 metrów wysokości i 0.8 metra szerokości.
Do niej, od strony północnej i na długości około 2 metrów przylega kolejny (tzw. „północny”) odcinek tego parterowego pomieszczenia. Wznosi się on jednak na wysokość nie wyższą, niż 20 – 40 centymetrów.
Zamek Parbroath ulokowany był na planie trójkąta, co czyniło go też podobnym do słynnego zamku Caerlaverock z regionu Galloway. Ponadto otoczony miał być on szeroką i także trójkątną w planie fosą. Ponad nią przerzucony był oryginalnie zwodzony most.
Otoczony z pewnością masywnym kurtynowym murem dziedziniec zamku posiadał w przybliżeniu wymiary 182 na 122 metrów.
W odległości około 150 metrów na północ od ruin zamku zachował się za to ciekawy, pulpitowy gołębnik. Datowany jest on na XVII wieku.
Jeden z budynków pobliskiej farmy (na wschód od gołębnika) Parbroath, od dłuższego czasu służący jako stodoła, oryginalnie pełnił rolę prywatnej kaplicy rodu Seaton of Parbroath. W jej pobliżu, podczas budowy nowego domu i muru ogrodu (w latach 1825 – 1830) natrafiono na wielką ilość ludzkich kości. Ponadto, niewielki pagórek położony na wschód od zamku skrywał dwa, kamienne grobowce. Wewnątrz kolejnego kopca, dla odmiany położonego od zachodniej strony zamku odnaleziono też dwie urny z ludzkimi kośćmi.

Historia Parbroath Castle

Zamek Parbroath został wybudowany przez ród Seaton of Parbroath.
Najwcześniejsza wzmianka o tej posiadłości pochodzi z roku 1165, kiedy to król William I Lew (Lion, ur. ok. 1143 – zm. 1214) potwierdził prawa rodu Kinloch of Fife do pięciu baronii: Lithrie, Cruvie, Parbroath, Kinslief i Colessie. W ich posiadaniu pozostawała też baronia Weddersby. Kolejny statut, wydany około roku 1230 przez Rogera de Quincy, 2-ego hrabiego Winchester i Konstabla Szkocji (ok. 1195 – 1264) dotyczył praw Johna de Kinloch do ziem Parbroath i Kinslief. Trzeci z kolei statut, z roku około 1300, wydany tym razem przez Williama Lambertona, biskupa St Andrews (zm. 1328) dla Williama de Kinloch również potwierdzał jego prawa względem posiadłości Parbroath.
Po roku 1357 i zakończeniu II-giej Wojny o Szkocką Niepodległość (1332 – 1357) Parbroath przeszedł na własność rodu Balfour of Ramsay. Pozostał on w ich rękach jedynie przez bardzo krótki czas, po czym został przejęty przez ród Seaton. Oni też, najprawdopodobniej pod koniec XIV wieku wybudowali fragmentarycznie zachowany do dnia dzisiejszego zamek. Wydaje się jednocześnie, że mógł on powstać w miejscu znacznie starszej warowni.
Założycielem rodu Seaton of Parbroath był sir John Seaton (zm. po 1333), drugi syn słynnego sir Alexandra Seatona (zm. po 1348), zarządcy zamku Berwick i Lady Christian Cheyne of Straloch. Niedługo po roku 1330 sir John poślubił Lady Elizabeth Ramsay, dziedziczkę posiadłości Parbroath. Na jej prawach (iure uxoris) został też mianowany 1-szym baronem Parbroath. Kolejny z rodu – sir Alexander Seaton, 4-ty baron Parbroath był między innymi rozjemcą sporu pomiędzy opactwem Lindores, a mieszkańcami miasta Newburgh.
W roku 1512 posiadłość Parbroath na kolejnych 50 lat miała zostać włączona do dóbr koronnych. Jednak niedługo później król James IV (1473 – 1513) zwrócił ją sir Johnowi Seaton, 5-emu baronowi. Sir John wraz z królem oraz większością szkockiej szlachty zginął podczas bitwy pod Flodden, dnia 9 września 1513 roku. Jego brat – sir Andrew, 6-ty baron Parbroath (zm. 1563) w lutym roku 1550 brał także udział w odbiciu z rąk Anglików zamku Broughty.
W trakcie zarówno XV i XVI wieku w zamku Parbroath zostało ponadto podpisanych wiele istotnych statutów rodu Seaton. Wskazuje to, że pełnił on główną siedzibę tej rodziny.
Jego kolejnym właścicielem, w roku 1563 został sir David Seaton, 7-my baron Parbroath (zm. 1601). Sir David pełnił zaszczytne funkcje Strażnika regionu East and West Lomonds of Falklad oraz zarządcy królewskiego pałacu Falkland. Ponadto w latach 1585 – 1595 służył jako kontroler przychodów skarbu państwa (Comptroller of the Scottish Revenue). Sir David był też lojalnym poddanym królowej Marii Stuart (1542 – 1587), podczas jej uwięzienia na zamku Lochleven. W jej imieniu, a przeciwko oddziałom ówczesnego Regenta Szkocji – sir Jamesa Stewarta, 1-ego hrabiego Moray (ok. 1531 – 1570) ufortyfikował wówczas miasto i zamek Edynburg (Edinburgh) oraz posiadłości Chatellerault, Huntly czy Kirkcaldy of Grange.
Jego syn i następca – sir George Seaton, 8-my i ostatni baron Parbroath przed rokiem 1633 sprzedał posiadłość Parbroath wraz z zamkiem i wszystkimi pozostałymi ziemiami w regionie Fife dla sir Johna Lindsay, 1-ego hrabiego Lindsay (ok. 1598 – 1678). Od tego momentu Lindsay’owie, do innych licznych tytułów (m.in. hrabiów Crawford, wicehrabiów Garnock czy Lordów Kilbirnie) dodali też tytuł Lordów Parbroath. Od roku 1989 godność 16-ego Lorda Parbroath nosi James Randolph Lindesay – Bethune (ur. 1955), 16-ty hrabia Lindsay.
Zamek Parbroath popadł w kompletną ruinę w połowie XVIII wieku. W kolejnym stuleciu jego mury rozebrano, a pozyskany z nich kamień został wykorzystany do zasypania fosy.
Od tej pory teren wokół zachowanych ruin nieustannie wykorzystywany jest pod uprawy. Wciąż jednak nosi nazwę Castlefield („zamkowe pole”).