Auchenharvie Castle
Auchenharvie Castle, niewielka mieszkalno – obronna wieża, została wybudowana na stromym i skalistym pagórku, w otoczeniu trudnych niegdyś do przejścia głębokich mokradeł. Datę jej powstania określa się na XV wiek.
Wieża odznaczała się raczej prostą konstrukcją. Ulokowana została ona na planie prostokąta o wymiarach 11.1 na 8.7 metrów. Szerokość jej ścian dochodziła natomiast do około 2 metrów.
Jedyne wejście do niej, znajdowało się najprawdopodobniej na poziomie pierwszego piętra, w zniszczonej już niemal całkowicie ścianie wschodniej. Przykryta niegdyś kolebkowym sklepieniem, piwnica wieży pełniła zapewne funkcję spiżarni i magazynu. Dostęp dziennego światła zapewniały jej dwa, raczej niewielkie okienka, skierowane w strony wschodnią i zachodnią. Z tych, fragmentarycznie zachowało się jedynie okienko zachodnie. Na prawo od niego (w kierunku północnym) mieściła się ponadto niewielka półka ścienna. Z uwagi, że w piwnicy brak jest jakichkolwiek śladów trwałych, kamiennych schodów przypuszcza się, że komunikację z ulokowanym na pierwszym piętrze hallem zapewniał niewielki, osadzony w dzielącym obydwa pomieszczenia sklepieniu, lufcik. W tej sytuacji dostęp do niego był możliwy dzięki drabinie lub drewnianym schodom.
Wspomniany hall podobnie jak piwnica przykryty był kolebkowym sklepieniem. Dostęp dziennego światła zapewniały mu dwa łukowate okna. Skierowane były one w strony południową i północną. Do czasów współczesnych zachowało się niestety tylko okno południowe. Tuż obok niego, w centralnej części ściany południowej znajdował się sporych rozmiarów kominek. W nim też, przygotowywane były zapewne wszystkie posiłki. Obecnie jego jedyną pozostałością jest potężna wyrwa w murze.
W północno – zachodnim narożniku hallu, w grubości muru, znajdowały się niegdyś spiralne schody. Te, dawały dostęp do ostatniej kondygnacji tej wieży. Wydaje się, że ulokowana na tym poziomie prywatna komnata lorda wznosiła się częściowo poza linię właściwych murów zamku. Tym samym jej górna część pełniła jednocześnie funkcję poddasza. Wokół niego, z pewnością poprowadzony był także chodnik straży. Od zewnętrznej strony osłaniał go kamienny, wsparty na dość nietypowej schodkowej konsoli, parapet. Jego narożniki zdobiły ponadto zaokrąglone, otwarte bartyzany.
Nie można podobnie wykluczyć, że wokół zamku oryginalnie znajdowały się jakieś budynki gospodarcze, m.in. stajnia czy piekarnia.
Historia Auchenharvie Castle
Wieża Auchenharvie została wybudowana w XV wieku przez ród Cunninghams of Auchenharvie. Co ciekawe, do jej budowy wykorzystali oni kamień pobrany z tego samego pagórka, na którym następnie ulokowana została wieża. Ślady tych prac łatwo dostrzec od południowej, wschodniej i zachodniej strony, gdzie ściany zamkowego wzniesienia zostały wręcz pionowo ścięte. To oczywiście, znacznie też wzmocniło obronne walory samej wieży. Paradoksalnie jednak, coś co początkowo stanowiło jej niewątpliwą zaletę, z czasem okazało się też i jej największą wadą. Mocno ograniczona powierzchnia wspomnianego pagórka, uniemożliwiła więc plany przebudowy, tej niezbyt dużej wieży w bardziej komfortową rezydencję. Tym samym, w pierwszej połowie XVII wieku, została ona opuszczona. Jej mieszkańcy przeprowadzili się wówczas do nowo wybudowanego dworu Seabank House w Stevenson.
Auchenharvie Castle wciąż z pewnością pozostawał w użyciu w latach 1604 – 1608, kiedy to słynny szkocki kartograf Timothy Pont (ur. ok. 1565 – zm. 1614) umieścił go na jednej ze swoich map. Według Ponta nazwa Auchenharvie mogła oznaczać „wzgórze pośród żółtych zbóż”.
W tym czasie, mógł on stanowić własność Davida Cunninghama, 1-ego baroneta Auchenharvie. On też, w roku 1634, podjął nieudaną próbę rozbudowy swojej rezydencji w Stevenson. Podobnie fiaskiem zakończyły się jego plany budowy w pobliżu Seabank, otoczonego wysokim murem, ogrodu. Nieco wcześniej, w roku 1628, w związku z planowaną wizytą króla Charlesa I (1600 – 1649) w Szkocji, Cunningham został poproszony przez swoją matkę o ugoszczenie jej podczas tej długo wyczekiwanej przez wszystkich uroczystości. Z uwagi jednak na panujące w Seabank House warunki, David był zmuszony poprosić o tą przysługę swojego kuzyna – Davida Cunninhgama of Robertland.
Najsłynniejszym przedstawicielem rodu Cunningham of Auchenharvie był Robert Cunninghame, osobisty lekarz króla Charlesa II (1630 – 1685). Dnia 1 stycznia 1651 roku był on obecny w Scone podczas intronizacji Charlesa II na tron szkocki. 3 września tego samego roku, u boku króla brał udział w przegranej bitwie pod Worcester. Pojmany podczas niej, został następnie uwięziony w londyńskiej Tower. Z niewoli został wypuszczony dopiero po opłaceniu sowitego okupu. Z pewnością był on majętnym człowiekiem, o czym świadczy fakt, że już cztery lata później, w roku 1656, był w stanie wykupić od sir Hugh’a Montgomerie (przed 1636 – 1685), 3-ego hrabiego Eglinton prawa do całej baronii Stevenson. W roku 1673 Robert Cunninghame został także mianowany 1-szym baronetem Nowej Szkocji. Zmarł trzy lata później, w roku 1676.
Wiadomym ponadto jest, że w roku 1823/1824, właścicielem ruin zamku Auchenharvie, po przedwczesnej śmierci swoich rodziców został Sidney Barns (1821 – 1890).
Według lokalnej legendy, ruiny zamku Auchenharvie były przez pewien czas wykorzystywane przez słynnych szkockich “porywaczy zwłok”. Przestępcy ci zajmowali się kradzieżą z grobów ciał niedawno zmarłych ludzi, w celu ich sprzedaży na użytek akademii medycznych. Ten, z oczywistych przyczyn „defictowy towar” służył następnie studentom podczas lekcji anatomii. Kres temu nielegalnemu, a zatem i mocno dochodowemu interesowi położyła dopiero tzw. Ustawa o Anatomii z roku 1832. W przypadku zamku Auchenharvie wykopane na pobliskich cmentarzach zwłoki miały być ukrywane w jego ruinach, po czym pod osłoną nocy przewożone do Glasgow. Tamtejsi studenci medycyny za każde dostarczone im zwłoki mieli płacić całkiem okazałą kwotę 10 funtów.
Dodaj komentarz
Chcesz się przyłączyć do dyskusji?Feel free to contribute!