Balmanno Castle

Elegancki, położony u podnóża wzgórz Ochil Hills, zamek Balmanno, został wybudowany w drugiej połowie XVI wieku.
Ulokowany jest on na planie litery „L”. Dodatkowo, na styku obydwu jego głównych bloków, osadzona została także wysoka wieża schodowa. Wymiary największego skrzydła południowego wynoszą 15.5 na 8.2 metrów. Skrzydło północno – zachodnie mierzy 10.9 na 7.6 metrów. Z kolei, wymiary wieży schodowej to 5.8 na 4.2 metrów, przy wysokości około 19 metrów. W tej ostatniej, na poziomie dziedzińca (od strony wschodniej), znajduje się także oryginalne wejście do zamku. Mieszczący się za nim długi i wąski pasaż dawał dostęp do praktycznie wszystkich parterowych pomieszczeń. Na prawo od wejścia, we wschodniej parterowej części wieży schodowej, mieści się niewielki zakamarek. Oryginalnie mógł on pełnić funkcję stróżówki. Z kolei, w zachodniej części tego budynku, rozpoczynają swój bieg spiralne schody, dające dostęp do dwóch kolejnych kondygnacji zamku.
W parterowej części skrzydła południowego znajdują się trzy obszerne pomieszczenia gospodarcze. Tak jak i wszystkie pozostałe pomieszczenia parterowej części Balmanno przykryte są one kolebkowymi sklepieniami. Dostęp dziennego światła zapewniały im natomiast pojedyncze, skierowane w stronę południową, okna. W północno – zachodnim narożniku pomieszczenia zachodniego, faktycznie w grubości zewnętrznego muru zamku, osadzone są łamane schody. Prowadzą one natomiast do ulokowanego niegdyś na pierwszym piętrze południowego skrzydła – hallu. Na tej podstawie można uznać, że wspomniane parterowe pomieszczenie zachodnie mogło służyć jako magazyn wina.
Na parterze skrzydła północno – zachodniego oryginalnie mieściła się kuchnia (o wymiarach 9.4 na 4.8 metrów). W grubości jej północnej ściany ulokowane były główne palenisko oraz piec chlebowy. Dodatkowo, we wschodnim narożniku tej samej ściany znajdowała się głęboka nisza. Z kolei, w południowo – zachodnim narożniku kuchni istniał także niewielki, częściowo osłonięty działową ścianką, zakamarek.  Zarówno ten, jak i właściwe pomieszczenie kuchni oświetlone były pojedynczymi, skierowanymi w stronę zachodnią, oknami. W pierwszej połowie XX wieku kuchnia została jednak przekształcona w jadalnię.
Znacznej przebudowie uległy wówczas także kolejne piętra Balmanno. Mieszczące się niegdyś na pierwszym piętrze skrzydła południowego hall i prywatny pokój lorda zostały rozdzielone prostymi, szerokimi schodami. Powstałą w ten sposób komnatę zachodnią, pozostałość po dawnym hallu, oświetlają trzy okna. Dwa z nich skierowane są w stronę zachodnią. Trzecie, największe z nich jest natomiast osadzone w ścianie południowej. Jedyny i raczej niewielkich rozmiarów kominek tego pomieszczenia został umieszczony w centralnej części ściany zachodniej. Ponadto, do południowo – zachodniego narożnika tej komnaty doprowadzone są, wspomniane wcześniej, schody zachodniej spiżarni. Jednocześnie dawały one dostęp do salonu, położonego na pierwszym piętrze skrzydła północno – zachodniego.
Druga z komnat skrzydła południowego wyposażona jest w dwa okna: południowe i wschodnie oraz podobnie, niewielki kominek. Ten, został osadzony w centralnej części ściany północnej.
Wspomniany wyżej salon z pierwszego piętra skrzydła północno – zachodniego wyposażony został w trzy okna. Wszystkie one skierowane są w stronę zachodnią. Kominek z kolei, został umieszczony w centralnej części ściany północnej.
Dwa górne piętra Balmanno, również uległy znacznej przebudowie w pierwszej połowie XX wieku. Wciąż jednak mieszczą one prywatne pokoje oraz sypialnie właścicieli tego uroczego zamku.
Wokół wieży oryginalnie ulokowane były ponadto liczne budynki gospodarcze. Wśród nich z pewnością znajdowała się stajnia i magazyny.
Cały ten zamkowy kompleks otaczała także głęboka i szeroka fosa. Została ona jednak całkowicie zasypana w pierwszej połowie XX wieku. Z tego samego okresu pochodzi także tzw. skrzydło północne oraz bardzo ciekawy budynek bramny. Ich projektantem był słynny szkocki architekt Robert Lorimer (ur. 1864 – zm. 1929).

Historia Balmanno Castle

Posiadłość Balmanno, przynajmniej od pierwszej połowy XVI wieku, należała do rodu Balmanno of that Ilk (czyli Balmanno of Balmanno). Najstarszy znany nam akt prawny, wspominający przedstawiciela tego rodu – Thomasa Balmanno of that Ilk, pochodzi z roku 1530.
Około roku 1570, jego potomek, Alexander Balmanno of that Ilk, sprzedał rodzinną posiadłość dla George’a Auchinlecka. On też, na przestrzeni lat 1570 i 1580 wybudował w Balmanno mieszkalno – obronną wieżę. Nie jest przy tym wykluczone, że inspiracją dla niego była, położona niecałe 3 kilometry na południe od Balmanno, wieża Balvaird (Balvaird Castle). Balmanno pozostało własnością rodu Auchinleck przez kolejne stulecie. Następnie przeszła ona w ręce rodu Murrays of Glendoick, (bocznej linii rodu Murrays of Tullibardine). W roku 1752, na podstawie kontraktu małżeńskiego pomiędzy Mary Murray, córką Patricka Murray’a (1706 – 1756) i Johnem Hepburnem Belshes of Invermay, Balmanno przeszło na własność rodziny Belshes of Invermay. Pozostało ich własnością, aż do śmierci Alexandra Murraya Hepburna Belshels of Invermay and Balmanno w roku 1864. Wówczas, wszystkie należące do niego tytuły i posiadłości przejął jego kuzyn – sir John Stuart  Hepburn – Forbes of Monymusk, 8-my Baronet (1804 – 1866). Dnia 29 lipca 1855 roku jego jedyna córka Herriet Williamina Hepburn – Forbes (1835 – 1869) poślubiła swojego kuzyna Charlesa Henry’ego Rolle Hepburna – Stuarta – Frobes – Trefusis (1834 – 1904), 20-ego barona Clinton. 11 lat później, po śmierci sir Johna, dnia 27 maja 1866, Balmanno faktycznie stało się własnością wspomnianego Charlesa, 20-ego barona Clinton. Najprawdopodobniej już po jego śmierci, dnia 29 marca 1904 roku, jego syn – Charles Hepburn – Stuart – Forbes – Trefusis (1863 – 1957), 21-szy baron Clinton sprzedał Balmanno dla bogatego armatora z Glasgow – Williama Millara. Ten, w roku 1915 zatrudnił słynnego architekta Roberta Lorimera do gruntownej przebudowy oryginalnej wieży w swoją letnią rezydencję. Prace pod jego kierunkiem trwały w Balmanno, aż do roku 1921. Całemu wnętrzu zamku nadano wówczas charakterystyczny dla XVII-wiecznej Szkocji, styl. Co więcej, Lorimer z różnych regionów kraju, ściągnął też do niego całe wyposażenie, poczynając od eleganckich mebli, a kończąc na drogocennych boazeriach i materiałowych obiciach ścian. Za wykonanie całej gipsowej sztukaterii odpowiedzialny był ponadto Samuel Wilson (zm. ok. 1920). Elementy kowalskie wykonał Thomas Hadden (1871 – 1940). Zdobiące natomiast cały zamek rzeźby były autorstwa Louisa Reid Deucharsa (1870 – 1927). Niestety, większość tych ozdób została usunięta po okresie II-giej Wojny Światowej (1939 – 1945). Sam Lorimer nie tylko wybudował tzw. północne skrzydło zamku oraz budynek bramny, ale także dodał lub powiększył okna w oryginalnej wieży. Ponadto, na styku wieży schodowej (jej ściany południowej) i skrzydła południowego (jego ściany północnej) osadził strzelistą bartyzanę schodową. Ta, przykryta ciekawym, kopulastym dachem sięga wysokości około 21 metrów.
Po ukończeniu wspomnianej II-giej Wojny Światowej, Balmanno wykupił Edward James Bruce (1881 – 1968), 10-ty hrabia Elgin. Wciąż też pozostaje ono w rękach jego potomków. Obecnym właścicielem zamku jest wnuk 10-ego hrabiego Elgin – John Edward Bruce (ur. 1958).