Jedburgh Castle Jail

Jedburgh Castle Jail jest jedynym zachowanym w Szkocji egzemplarzem więzienia wybudowanego zgodnie z wytycznymi reformy brytyjskiego więziennictwa zapoczątkowanej przez Anglika John’a Howarda (ur. 1726 – zm. 1790). Ten stylizowany na gotycki zamek kompleks więzienny, składający się z centralnej wieży oraz trzech bocznych skrzydeł, otoczonych dodatkowo zewnętrznym murem został zaprojektowany przez szkockiego architekta Archibalda Elliota (1760 – 1823). Jego budowa została ukończona w roku 1823. Mieszczące się w nim więzienie działało natomiast nieprzerwanie do roku 1868. Opuszczony przez lata budynek został odrestaurowany do swojego oryginalnego wyglądu w roku 1964. Przez pewien okres działało w nim także młodzieżowe schronisko SYHA (The Scottish Youth Hostels Association).
Od roku 1996 Jedburgh Castle Jail służy głównie jako muzeum, przedstawiające realia panujące w XIX-wiecznych szkockich więzieniach. Dodatkowa ekspozycja dotyczy także historii królewskiego grodu Jedburgh.

Jedburgh Castle Jail ulokowany jest w miejscu dawnej, królewskiej twierdzy.
Oryginalne ziemno – drewniane założenie,  tzw. gródek stożkowaty został wybudowany przez króla Davida I (1083/1085 – 1153). Wydaje się, że musiał on pełnić dość istotną rolę zważywszy, że kilkanaście lat później, w roku 1165 w jego wnętrzach zmarł wnuk i następca Davida I – król Malcolm IV, ze względu na swoją głęboką religijność zwany „Dziewicą” (1141 – 1165). W roku 1174, na podstawie traktatu z Falaise (z grudnia tego roku) ustalającego warunki zwolnienia z angielskiej niewoli króla Williama I „Lwa” (ok. 1143 – 1214) – Jedburgh Castle, jako jedna z pięciu głównych twierdz Szkocji została zajęta przez Anglików. Z czasem został on jednak odzyskany przez Szkotów. W roku 1285 miała w nim miejsce także uczta weselna króla Alexandra III i Yolande of Dreux (1263 – 1322), hrabiny Montfort. Ceremonia zaślubin odbyła się w pobliskiej katedrze dnia 15 października.
Z pewnością Jedburgh został zajęty przez Anglików także podczas I-szej Wojny o Szkocją Niepodległość (1296 – 1328). Z zachowanych angielskich dokumentów z lat 1335 – 1336 wynika, że ówczesny otoczony kurtynowym murem zamek posiadał dwie wieże: główną oraz osłaniającą ją z dwóch stron mniejszą budowlę. Drzwi do obydwu budynków, jak i bramy głównej miały być ponadto wzmocnione masywnymi sztabami. W roku 1341, w momencie powrotu do kraju króla Davida II (1324 – 1371) został on ponownie odbity przez Szkotów. 5 lat później, po katastrofie bitwy pod Neville’s Cross (17 października 1346 roku) po kolejny raz znalazł się jednak we władaniu Anglików. Stan ten przetrwał, aż do roku 1409 kiedy to Szkoci zdołali go, już po raz ostatni, odbić. Niedługo później, na rozkaz Roberta Stewarta (ok. 1340 – 1420), księcia Albany i Regenta Szkocji zamek Jedburgh został doszczętnie zniszczony.
Ostatnie jego fragmenty zostały usunięte w roku 1823, podczas budowy nowego więzienia.

Więzienie i muzeum Jedburgh Castle Jail jest udostępnione (bezpłatnie) w okresie od 21 marca do 31 października.
Od poniedziałku do soboty placówka jest czynna w godzinach od 10 do 16.30. W niedzielę od 13 do 16.
Więcej informacji na stronie: www.museumsgalleriesscotland.org.uk/member/jedburgh-castle-jail-and-museum lub pod numerem telefonu (+44) 01835 864750