Knockhall Castle

  • Status: - *** - Ruiny. Własność prywatna
  • Typ: Wieża mieszkalno - obronna położona na planie litery „L” (L-plan tower house)
  • Data: od XVI wieku
  • Położenie: około 1.6 kilometra (1 mili) na północny - zachód od Newburgh. Aberdeen & Moray
  • Numer według map "Ordance Survey": NJ 992265

Newburgh, Aberdeenshire AB41, Wielka Brytania

 

 

 

 

Knockhall Castle został wybudowany w drugiej połowie XVI wieku.
Ta masywna wieża mieszkalno – obronna została ulokowana na planie litery „L”. Dość nietypowo jednak, do jej najdłuższej północno – zachodniej ściany przylega też kwadratowa w planie wieżyczka schodowa.
Jedyne wejście do budynku zostało ulokowane na parterze, w ścianie południowo – wschodniej skrzydła południowo – zachodniego. Tuż nad nim zachował się ozdobny panel z datą „1565”. Bez wątpienia odnosi się on do roku ukończenia budowy zamku. Jeszcze wyżej można też dostrzec dwie wnęki po panelach herbowych. Te, niestety nie przetrwały do czasów współczesnych. Jedną z ciekawostek Knockhall jest umieszczona bezpośrednio nad wejściem, u samego szczytu ściany, kamienna półka. Wbrew pozorom nie pełniła ona jednak żadnych funkcji obronnych. Jako najbardziej prawdopodobną hipotezę przyjmuje się więc, że miała ona służyć… jako miejsce spoczynku dla zamkowych gołębi.
Oryginalne, z pewnością solidnie wykonane drzwi wejściowe dodatkowo wzmacniała boczna zasuwa. Osadzona była ona w grubości południowo – wschodniej ściany tego skrzydła.
Od wejścia, poprzez cały budynek, aż do wspomnianej już wieżyczki schodowej poprowadzony został wąski, sklepiony pasaż. Po jego lewej stronie, w parterowej części skrzydła południowo – zachodniego mieściła się kuchnia. Także ona przykryta była kolebkowym sklepieniem. Sporych rozmiarów palenisko umieszczone zostało w grubości południowo – zachodniej ściany tego pomieszczenia. Po prawej (północno – zachodniej) stronie paleniska znajduje się niewielka nisza ścienna. Z kolei, na lewo od niego (w kierunku południowo – wschodnim) została ulokowana rynna, którą z zewnątrz doprowadzano do kuchni świeżą wodę. Dostęp dziennego światła zapewniały natomiast temu pomieszczeniu dwa okna. Skierowane są one w strony południowo – wschodnią i północno – zachodnią.
Drugie parterowe pomieszczenie, ulokowane w budynku głównego bloku pełniło rolę obszernej spiżarni. Także ono przykryte jest kolebkowym sklepieniem. Dostęp dziennego światła zapewniały jej trzy okna. Dwa z nich osadzone zostały w ścianie północno – wschodniej. Ostatnia skierowana jest już w stronę południowo – zachodnią. Dodatkowo w ścianach południowo – wschodniej i północno – zachodniej zostały umieszczone dwie paszczowe ambrazury. Na prawo (w kierunku północno – wschodnim) od ambrazury północno – zachodniej ulokowano także niewielki otwór ściekowy. Obecnie, wejście jak i wszystkie parterowe okna wieży są szczelnie zamurowane.
Dostęp do wyższych partii budynku był możliwy dzięki wspomnianej już wieżyczce schodowej. W jej parterowej części zostały umieszczone dwie paszczowe ambrazury (skierowane w strony południowo – zachodnią i północno wschodnią) oraz niewielkie okienko (to z kolei w stronę północno – zachodnią).
Na pierwszym piętrze głównego bloku oryginalnie mieścił się hall. Ponad nim oraz na kolejnych piętrach skrzydła południowo – zachodniego znajdowały się typowe komnaty mieszkalne. Niestety z uwagi, że oryginalne drewniane stropy zamku, jak i kamienne stopnie wieżyczki schodowej  nie przetrwały do czasów współczesnych, dostęp do tych poziomów wieży jest obecnie wykluczony.
Kolejna komnata, pełniąca jednocześnie funkcję stróżówki została ulokowana także na szczycie wieżyczki schodowej.
Oryginalnie, od południowo – wschodniej strony wieży mieścił się także, otoczony obronnym murem, dziedziniec. Na jego wschodnim rogu, w odległości około 8 metrów od wieży, jeszcze do lat 70-tych minionego stulecia znajdowała się okrągła wieżyczka (o średnicy 4.3 metrów). W jej dolnej części zostały osadzone dwie paszczowe ambrazury (skierowane w strony północną i wschodnią) oraz szczelinowe okienko (w stronę północno – wschodnią). Powyżej miał być ponadto ulokowany niewielki gołębnik. Obecnie po tej budowli nie zachowały się żadne ślady.

 

 

 

 

Historia Knockhall Castle 

 


Zamek Knockhall został wybudowany w roku 1565 przez sir Henry’ego Sinclair of Newburgh (zm. 1589). Pozostał on w rękach jego potomków do roku 1633, kiedy to przeszedł w ręce Johna Udny of Udny. W roku 1639 zamek został zaatakowany i zdobyty przez wojska Kowenanterów (szkockich prezbiterian) dowodzonych przez sir Gilberta Hay, 11-ego hrabiego Eroll (zm. 1674) i sir Williama Keitha, 7-ego hrabiego Marischal (1610 – 1670/1671). Kolejny atak Kowenanterów na Knockhall miał miejsce już następnego roku. Tym razem jednak, żona pozostającego poza domem Johna, świadoma też bezdyskusyjnej przewagi napastników, otworzyła im bramy zamku bez walki. Jeszcze w roku 1662 John Udny of Udny (lub jego, noszący to samo imię syn – John) pozostawał właścicielem zamków: Foveran, Udny, Knockhall, Auchterellon House oraz wioski Newburgh.
Zamek Knockhall został zniszczony podczas przypadkowego pożaru w roku 1734 i ostatecznie opuszczony.
Zgodnie z zachowaną relacją, ówczesny 14-ty laird Udny – Alexander wraz z całą swoją rodziną został uratowany z pożogi przez zamkowego błazna, umysłowo upośledzonego Jamesa Fleminga (Jamie Fleeman, ur. 1713). W samym środku głuchej nocy, gdy wszyscy domownicy wciąż spali twardym snem Fleming zaaferowany dziwnym zachowaniem swojego psa, postanowił wyjaśnić tego powody. Gdy tylko spostrzegł, że prawie cała parterowa część wieży zajęta jest już ogniem, głośnym krzykiem obudził śpiących, dając im tym samym możliwość ucieczki. Co więcej, przedarł się poprzez dym do prywatnej komnaty lairda, gdzie w ciężkiej skrzyni przechowywane były ważne rodowe dokumenty. Sam też zdołał ją podnieść (do czego normalnie potrzeba było, aż trzech osób!) i wyrzucić przez okno. Za swój bohaterski czyn sir Alexander nagrodził go następnie 6-cioma pensami wypłacanymi co tydzień do końca jego życia. Słynna skrzynia zachowała się do dnia dzisiejszego i obecnie wystawiona jest w hallu zamku Fraser.

 

 

0 komentarzy:

Dodaj komentarz

Chcesz się przyłączyć do dyskusji?
Feel free to contribute!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *