Latheron Castle

Jedyną pozostałością po tym, ulokowanym na stromym brzegu potoku Latheron Burn zamku, jest już zaledwie niewielki, szczelnie też porośnięty bluszczem, fragment muru. Chociaż nie jesteśmy już w stanie odtworzyć jego oryginalnego wyglądu to możemy jednocześnie stwierdzić, że była to bardzo masywna budowla. Szerokość jej ścian dochodziła bowiem, aż do 2 metrów.

Historia Latheron Castle

Według, nie do końca potwierdzonych informacji, warownia nosząca nazwę „Wieży Harolda”, miała już istnieć  w Latheron pod koniec XIII wieku. W niej właśnie miał się też zatrzymać się król William I Lew (William I Lion, ur. ok. 1143 – zm. 1214), który na początku następnego stulecia (w latach 1201 – 1202) tłumił na północy rebelię rzeczonego Harolda Maddadssona (ok. 1134 – 1206), hrabiego Orkney i Sutherland. Po śmierci Harolda, w roku 1206, wieża ta miała zostać przekształcona w szpital lub schronienie dla pielgrzymów zmierzających do grobu świętego Magnusa (Magnus Erlendsson (1075 – ok. 1151), hrabia Orkney) w Kirkwall, na wyspach orkadzkich.
Kiedy w roku 1290, po tragicznej śmierci króla Alexandra III (1241 – 1286), tron Szkocji miała objąć jego wnuczka księżniczka Margaret (1283 – 1290), zwana też „Norweską Panienką”, król Anglii – Edward I (1239 – 1307), głoszący się wówczas protektorem Szkocji, wysłał po nią na północ, swoich przedstawicieli. Wiadomym jest, że mieli się oni zatrzymać w jakimś szpitalu lub schronisku położonym w połowie drogi pomiędzy miejscowościami Helmsdale i Wick. Przez wiele lat uważano, że miejscem tym był szpital pod wezwaniem św. Magnusa w Spittal, w pobliżu Halkirk. Jednak ostatnie badania szkockich historyków wskazują, że bardziej prawdopodobnym miejscem odpoczynku wspomnianych komisarzy był właśnie szpital w Latheron. Ten, w czasach Średniowiecza mógł pozostawać pod zarządem wikariuszy z Latheron. Oprócz typowych posług duchownych, ich osądowi podlegały wówczas także sprawy rozwodowe oraz dotyczące nieślubnych dzieci, a także wykroczenia przeciwko prawom kościelnym.
W pierwszej połowie XV wieku Latheron pozostawał najprawdopodobniej własnością rodu Cheynes. Następnie, już w roku 1472 miasto „Laythrynkirk” wchodziło w skład ziem należących do Marjory (ok. 1436 – po 1477), córki sir Alexandra Sutherlanda of Dunbeath (ok. 1395 – 1458).
W późniejszych latach Latheron należał też kolejno do rodów Keiths, Sutherlands, Gunns i Oliphants. Między innymi w roku 1541 był on dzierżawiony przez Isobel Sutherland. Osiem lat później, czyli w roku 1549 Lateron został wymieniony wśród innych „zamków, wież i fortalicji” przekazanych na własność sir Laurence’a Oliphanta (1505 – 1566), 3-ego Lorda Oliphanta. Pozostał on własnością rodu Oliphant, aż do czasów jego wnuka, czyli sir Laurence’a Oliphanta (1583 – 1631), 5-ego Lorda Oliphant. Ten, na początku XVII wieku został jednak zmuszony do uznania wyższości lokalnych rywali – rodu Sinclair i sprzedania im większości swoich posiadłości.
W roku 1606 Latheron, wraz z innymi okolicznymi ziemiami został przez Koronę włączony w skład nowej baronii Berriedale i przekazany na własność sir George’a Sinclaira (1566 – 1643), 5-ego hrabiego Caithness. Wkrótce później sir George, te same ziemie oddał pod zarząd swojego syna sir Williama Sinclaira (zm. ok. 1640), Panicza Caithness. Pozwoliło mu to przyjąć tytuł 1-ego Lorda Berriedale. Następnie, dnia 11 lutego 1632 roku, Berriedale przeszło w ręce jego syna Johna Sinclaira (zm. 1639), Panicza Berriedale. Nadanie to zostało zatwierdzone przez Królewski Urząd Wielkiej Pieczęci w roku 1633. Dwa lata później, w roku 1635 Latheron kolejny raz zmienił swojego właściciela. Nowym został wówczas Alexander Sinclair, brat sir Johna Sinclaira of Geanies, bogatego kupca który w roku 1624 nabył też posiadłość Dunbeath.
Latheron Castle pozostał w użyciu najprawdopodobniej do początków XVIII wieku. Jeszcze w roku 1726 miał on pozostawać w całkiem dobrej kondycji. Następnie opuszczony popadł w ruinę. Wreszcie znaczna jego część została zniszczona podczas potężnej burzy w roku 1911.