Conzie Castle

Conzie Castle był prostokątnym w planie, trzypiętrowym dworem. Do dnia dzisiejszego zachowały się tylko jego dwie ściany: południowa i wschodnia.
Liczne i co ważniejsze sporych rozmiarów okna zdobiące ścianę południową oraz brak jakichkolwiek otworów strzelniczych wskazują, że budowniczy Conzie nad kwestie typowo obronne zdecydowanie przekładał potrzebę własnego komfortu. Dość nietypowo, również parterowa kondygnacja tego budynku pozbawiona była tradycyjnego, kolebkowego sklepienia. Można jednak przypuszczać, że na tym poziomie mieściły się kuchnia oraz spiżarnie, względnie magazyny. Na kolejnych trzech piętrach natomiast, ulokowane zostały hall oraz komnaty mieszkalne. Niestety, z uwagi na obecną kondycję tego budynku nie jest już możliwe odtworzenie ich oryginalnego wyglądu. Jedynie w obrębie ściany wschodniej przetrwały trzy niewielkie kominki oraz nisza. Ponadto, wokół wieńczącego tę ścianę imponującego przewodu kominowego można dostrzec relikty oryginalnego schodkowego szczytu. Przyjmuje się również, że na każdym z górnych narożników Conzie ulokowane były okrągłe w planie bartyzany. Być może to w ich ścianach osadzone były jakieś ambrazury.

W odległości około 200 metrów na wschód od Conzie znajdują się skromne relikty XVII-wiecznego gołębnika o wymiarach 5.9 na 5.5 metrów.
Nieco dalej, podobnie w kierunku wschodnim, ulokowany był również niegdyś kolejny dwór. Nosił on nazwę Bognie House. Zgodnie z zachowanym XIX-wiecznym opisem miał to być elegancki budynek, otoczony starymi drzewami oraz pięknym ogrodem. Niestety nie przetrwał on do czasów współczesnych.

Historia Conzie Castle

Historia Conzie w znacznym stopniu łączy się z dziejami dwóch innych posiadłości, a mianowicie Frendraught i Bognie.
Conzie, aż do połowy XV wieku stanowiła własność Korony. Następnie, w roku 1450, król James II (ur. 1430 – zm. 1460) prawa do niej przekazał heraldycznemu Szeryfowi regionu Moray – sir Alexandrowi Dunbar of Westfield (przed 1421 – 1497), nieślubnemu synowi sir Jamesa Dunbara, 4-ego hrabiego Moray (1399 – 1429) i Isabel de Innes (ok. 1390 – ok. 1421). Od roku 1399 w posiadaniu rodu Dunbar znajdowały się również pobliskie do Conzie ziemie Frendraught. Stało się to za sprawą ślubu Alexandra de Dunbara (1373 – ok. 1422), syna sir John de Dunbara (1340 – 1391)), 1-ego hrabiego Moray, z Matildą Fraser (ur. 1375), jedyną córką sir Jamesa Frasera of Frendraught (ur. ok. 1345). Po nich, Frendraught z tytułem 1-ego Lorda Frendraught przejął ich syn, wspomniany sir James, 4-ty hrabia Moray (czyli brat Alexandra de Dunbara). Po jego śmierci w roku 1429, posiadłość ta, poprzez jego legalną córkę – Janet (zm. 1506), przypadła w udziale jej mężowi – Jamesowi Crichtonowi (zm. 1469), 2-emu lordowi Frendraught. Z kolei po jego śmierci, Frendraught na kilka lat powrócił w ręce Janet, po czym, dnia 22 listopada 1493 roku, przypadł jej wnukowi – sir Jamesowi Crichtonowi (ur. ok. 1470), jedynemu synowi sir Williama Crichtona (1455 – 1493), 3-ego lorda Crichtona.
Conzie tymczasem, po swoim ojcu sir Alexandrze Dunbarze of Westfield, przejął jego trzeci syn – Alexander Dunbar of Conzie, Aldcash i Kilbuyack (1455 – 1493). Ten z kolei, posiadłość tę przekazał swojemu synowi – Jamesowi Dunbarowi of Conzie and Aldcash (zm. 1553). On też, dnia 16 października 1530, przekazał Conzie rzeczonemu sir Jamesowi Crichtonowi. W ten zawiły właśnie sposób, Conzie i Frendraught na kolejnych 120 lat stały się własnością rodu Crichtons of Frendraught.
W roku 1641, sir James Crichton of Frendraught (ok. 1620 – ok. 1665) został mianowany Baronem Frendraught. Rok później, został on również wyniesiony do godności 1-ego wicehrabiego Frendraught. Podczas szkockiego epizodu (1644 – 1651) tzw. Wojen Trzech Królestw (1639 – 1651) – sir James walczył po stronie rojalistów. U boku głównodowodzącego wojsk królewskich w Szkocji – sir Jamesa Grahama (1612 – 1650), 1-ego markiza Montrose, wziął on między innymi udział w kluczowej i niestety dla nich przegranej bitwie pod Carbisdale (27 kwietnia 1650 roku). Zgodnie z tradycją, kiedy w trakcie walki padł koń Montrose’a, Crichton miał mu oddać własnego wierzchowca. To też w głównej mierze pozwoliło księciu ocalić (przynajmniej przez pewien czas) życie. Niedługo później, szukając schronienia u klanu MacLeod of Assynt, Montrose został zdradziecko pojmany i wydany wojskom rządowym. Stracono go w Edynburgu, dnia 21 maja 1650 roku, w sposób przewidziany dla zdrajców, a więc przez powieszenie, ścięcie i poćwiartowanie.
Z kolei, sir James Crichton of Frendraught udział w kampanii Montrose’a przypłacił wyjęciem spod prawa i utratą wszystkich swoich posiadłości. Większość z nich, wliczając w to Conzie, przypadła w udziale George’owi Morisonowi (George Morrison, 2-gi laird Bognie, 1640 – 1699), właścicielowi sąsiedniej posiadłości Bognie. On też, w roku 1680, już po śmierci wspomnianego sir Jamesa Crichtona, poślubił wdowę po nim – Christian z domu Urquhart (ur. przed 1648). To również George Morison, na przełomie lat 1680 i 1690 zainicjował budowę zamku Conzie (określanego równie często jako Bognie Castle). Wydaje się jednak, że nie została ona ukończona. Względnie Conzie został wybudowany, lecz nigdy nie zamieszkany. Przyczyną tego był fakt, że około roku 1690, Morison przejął na własność również bardziej dla niego odpowiedni Frendraught Castle, czyli dawną siedzibę rodu Crichtons of Frendraught.
Porzucony Conzie Castle natomiast, stał się wkrótce źródłem darmowego materiału budowlanego dla okolicznej ludności.