Lee Tower

Lee Tower jest mocno zrujnowaną, XVI-wieczną wieżą mieszkalno – obronną.
Ulokowana została ona na planie prostokąta o wymiarach 9.7 na 7.2 metrów. Szerokość jej murów, przynajmniej u podstawy, dochodziła do 1.1 metra. Do dnia dzisiejszego,w najlepszym stanie, zachowały się jej dwie ściany: północno – zachodnia i południowo – wschodnia. Obydwie one sięgają jednak zaledwie wysokości pierwszego piętra. Co więcej, osłonięte są też budynkami powstałej w znacznie późniejszym okresie farmy.
Oryginalne i zapewne jedyne wejście tej wieży ulokowane było w parterowej części ściany północno – wschodniej, w pobliżu jej wschodniego narożnika. Prowadziło ono do przykrytej tradycyjnym, kolebkowym sklepieniem spiżarni. Z niej, za pomocą wąskich, prostych schodów przylegających do ściany południowo – wschodniej można się było dostać na poziom pierwszego piętra. Przyjmuje się, że kondygnacja ta pełniła funkcję hallu. Jego, sporych zapewne rozmiarów kominek osadzony był w obrębie, nieistniejącej już niestety, ściany południowo – zachodniej. Po przeciwnej stronie, w ścianie północno – wschodniej zachowała się za to niewielka nisza oraz szczelinowe okienko.
Oryginalny układ wyższych pięter, z uwagi na bardzo zły stan tej budowli, nie jest już możliwy do odtworzenia. Z pewnością jednak znajdowały się tam typowe komnaty mieszkalne. Każda z nich wyposażona była zapewne we własny kominek oraz kilka, najprawdopodobniej niezbyt dużych okien.
Podobnie można założyć, że wokół tej wieży mieściły się pierwotnie liczne budynki gospodarcze. Wśród nich znajdowała się zapewne stajnia, piekarnia czy dodatkowe magazyny. Być może cały ten kompleks otaczał też obronny mur. Elementy te nie przetrwały jednak do czasów współczesnych.

Historia Lee Tower

Wieża Lee ulokowana została na dość wysokim, wschodnim zboczu wzgórza Lee Pen. Od wschodniej strony osłaniała ją również całkiem spora rzeka Leithen Water. Z kolei, na północ od niej przepływał niewielki potok Lee Burn. Cała, otaczająca tą wieżę okolica nosiła natomiast nazwę Leithenhopes. W połowie XVI wieku, a więc w momencie budowy Lee Tower, stanowiła ona własność Marka Kerra of Cessford (Mark Ker, ur. ok. 1516 – zm. 1584), przełożonego (opata) opactwa Newbattle. Na tej podstawie przyjmuje się, że to właśnie on był budowniczym tej niewielkiej fortalicji. Wydarzenie to z pewnością miało miejsce jeszcze przed rokiem 1559. W tym bowiem roku Kerr nadał wieżę Lee wraz z otaczającymi ją ziemiami Alexandrowi Hume, synowi Johna Hume of Cowdenknows (zm. przed 1573).
Pod koniec XVI wieku, najprawdopodobniej w roku 1591, cała ta posiadłość powróciła jednak w ręce rodu Kerr, a dokładniej syna rzeczonego opata Kerra, czyli Marka Kerra (1553 – 1609), od wspomnianego roku noszącego tytuł Lorda Kerra of Newbattle. Co więcej, Kerr od roku 1587, pełnił również funkcję doradcy króla Jamesa VI (1566 – 1625). Następnie, w roku 1604 został on też mianowany Lordem Kanclerzem Szkocji i dwa lata później, w roku 1606 został wyniesiony do godności 1-ego hrabiego Lothian. Z uwagi, że jego głównymi rezydencjami były wówczas Prestongrange oraz Moorfoot (Morphele), wieża Lee została przeznaczona do wynajęcia. Jej ostatnimi znanymi nam „mieszkańcami” (jedynie tytularnymi), od połowy do przynajmniej końca XVIII wieku byli Janet Grant (zm. 1818), najstarsza córka Williama Granta (1701 – 1764), Lorda Prestongrange oraz jej mąż John Carmichael (1710 – 1787), od roku 1767 noszący tytuł 4-ego hrabiego Hyndford. Wiadomym jest jednak, że w tym czasie kondycja Lee Tower praktycznie wykluczała możliwość jej mieszkalnego użytkowania.
Z czasem, wokół tego mocno już zrujnowanego budynku ulokowana została cała farma. Początkowo, na cześć starej wieży, nosiła ona nazwę „Lee”. Następnie, na początku XIX wieku, kiedy dobudowano do niej nowsze budynki, zmieniła ona nazwę na „Lee Farm House”. Obecnie farma ta, jak i otaczające je ziemie ponownie określane są jako „Lee”. Z kolei nowy mieszkalny budynek farmy, całkiem uroczy dworek, położony w odległości około 300 metrów w kierunku północnym, nosi miano „The Ley”, względnie „Ley Mansion House”.